سیل فروردین ماه، بحران آب در ایران را برای مدتی به تعویق انداخت و سدها و تالاب ها و رودها را سیراب کرد. اما همچنان، تهدید شماره ۱ ایران عصر ۱۴۰۰، کم آبی است که در کنار تداوم روند پیر شدن جامعه ایران، باید برای رفع این چالش، اقدامات راهبردی در دستور کار قرار بگیرد. از امروز اول خرداد، با پر مصرف ها برخوردمی شود.
پرمصرف‌ها طبق مصوبه دولت ،نه تنها شامل افزایش هفت درصدی بهای آب و برق از ابتدای اردیبهشت‌ماه شده‌اند بلکه از امروز (اول خرداد ۱۳۹۸) علاوه بر آن هفت درصد، ۱۶ درصد به بهای آب و برقشان اضافه خواهد شد. به این ترتیب پرمصرف‌ها ۲۳ درصد افزایش تعرفه خواهند داشت و قبوض برق و آب آن‌ها نیز ماهانه صادر می‌شود.
مدیرعامل شرکت مادرتخصصی توانیر گفته بود که در صورت صرفه جویی ۱۰ درصدی در میزان برق مصرفی، ۲۰ تا ۳۰ درصد از مبلغ صورتحساب مشترکان با انجام روشهای بسیار ساده و بدون کاهش سطح رفاه خانواده کاهش می یابد.
مشترکین خانگی را به دو دسته می توان تقسیم کرد. حدود ۲۷ میلیون مشترک خانگی زیر الگوی مصرف و یا مطابق الگو برق مصرف می کنند که ۷۵ درصد مشترکان در مناطق عادی و ۸۳ درصد مشترکین در مناطق گرمسیر در این محدوده قرار می گیرند.
اواسط سال ۹۷، رضا اردکانیان – وزیر نیرو – از به تصویب رسیدن طرح افزایش تعرفه مشترکان پرمصرف در کمیسیون زیربنایی دولت خبر داد و هدف آن را تشویق مشترکان به خوش مصرفی عنوان کرد. درنهایت مصوبه دولت درباره «افزایش بهای آب و برق از ابتدای اردیبهشت سال ۱۳۹۸» در ۲۰ فروردین‌ماهابلاغ شد.
هیأت وزیران در مصوبه‌ای به استناد مواد یک و سه قانون هدفمند کردن یارانه‌ها مصوب ۱۳۸۸ به وزارت نیرو اجازه داد تا متوسط تعرفه‌های آب و برق را از ابتدای اردیبهشت ماه امسال بدون تغییر ساختار تعرفه‌ها هفت درصد افزایش دهد. در این راستا از ابتدای اردیبهشت‌ماه شاهد افزایش هفت درصدی بهای تعرفه آب و برق بودیم.
هم‌چنین اعلام شده بود از ابتدای خردادماه ۹۸ نیز با هدف مدیریت مصرف و بازدارندگی مصارف غیرضرور، سالانه ۱۶ درصد به خالص صورتحساب آب و برق مصارف خانگی مشترکین بالای الگوی مصرف افزوده می‌شود که از امروز (اول خردادماه) نیز شاهد کلید خوردن این پروژه از سوی دولت هستیم.
الگوی مصرف چگونه است؟
میزان الگوی مصرف اینگونه است که برای مشترکان عادی ماهانه ۳۰۰ کیلووات ساعت مصرف برق در ماه و الگوی مصرف برای ماه‌های گرم است و ۶۰۰ کیلووات ساعت برای دو ماه مصرف است، حال اگر مشترکی کمتر از این عدد مصرف کند، خوش‌مصرف و بالاتر از این عدد باشد، پرمصرف محسوب می‌شود.
تعرفه‌های آب و برق باید واقعی شوند
یک کارشناس انرژی و معاون سابق برنامه‌ریزی و امور اقتصادی وزارت نیرو با تاکید بر این‌که اصلاح تعرفه‌های آب و برق یک فرآیند ضروری است، گفته بود که هر چقدر اجرای این فرآیند دیرتر انجام شود، به مصرف کننده این علامت داده می‌شود که میزان مصرف را افزایش دهد. درحالی که در شرایط فعلی با توجه به شرایط آب و هوایی کشور مصرف انرژی به این صورت اصلاً به صلاح نیست.
وی بر لزوم اصلاح تعرفه‌ها و حرکت به سمت قیمت‌های واقعی تاکید کرد و گفت: تعرفه‌ها باید طوری اصلاح شوند که قیمت‌ها به تدریج به قیمت‌های واقعی نزدیک شوند.
اصلاح تعرفه دارای دو بعد اقتصادی و اجتماعی است
رعایت سبد درآمدی مردم و توجه به مباحث اجتماعی برای الگوی مصرف هم اهمیت دارد. سوی دیگر این ماجرا این است که اصلاح تعرفه‌ها بدون رعایت سبد درآمدی مردم و بدون توجه به مباحث اجتماعی قابل قبول نیست. به عبارت دیگر اصلاح تعرفه یک امر فقط اقتصادی نیست و یک سوی دیگر آن اجتماعی است و باید بهمؤلفه اجتماعی آن بیش‌تر توجه شود تا جامعه راغب باشد، همچین اتفاقی رخ دهد. در این صورت مشارکت لازم را خواهد داشت.
بخشی از درآمدهای کشور صرف هزینه‌های مصارف آب و برق می‌شود، این درحالی است که پرمصرف‌ها از این یارانه استفاده می‌کنند در صورتی که مردم عادی (مثل کسانی که خودرو ندارند تا از یارانه بنزین لیتری ۱۰۰۰ تومان که از هر لیتر آب هم ارزان تر است استفاده کنند) جامعه از این یارانه استفاده نمی‌کنند.
سایت وزارت نیرو، مرجع رسمی دریافت اطلاعات درباره الگوی مصرف آب و برق و پاسخ به سوالات هموطنان است
به نظر می رسد که دولت حتماً باید گام‌هایی در این جهت بردارد که یارانه‌های پنهانی که به اقشار خاص داده شود به یارانه‌های واقعی تبدیل شود تا اقشار آسیب‌پذیر بتوانند از آن استفاده کنند. در بسیاری از نقاط دنیا این برنامه‌ها انجام شده است و الگوهایی وجود دارد که می‌تواند با رعایت مباحث اجتماعی این اصلاح را انجام دهد.
از امروز اول خرداد ۹۸، مراقب مصرف آب و برق باشید تا شگفت زده نشوید! هر سوالی درباره الگوی مصرف دارید ازوزارت نیرو بپرسید. وزارت نیرو در سال ۹۸، کارآموز جذب می کند. قابل توجه دانشجویان مکانیک، برق و. . .
منبع: روزیاتو