نشریه اکونومیست در آستانه سال میلادی جدید، به بررسی وضعیت ۳۵ اقتصاد جهان پرداخته است. عمده این اقتصادها در میان کشورهای ثروتمند جهان قرار دارند. یونان برای دومین سال عنوان بهترین اقتصاد دنیا در سال ۲۰۲۳ را بدست آورد.
روند بازار – با آن که احیای اقتصادها پس از دوران کرونا با مشکلاتی مثل اختلال زنجیره‌های تأمین تحت تأثیر جنگ اوکراین و افزایش تورم رو در رو شد، اما رکودی که انتظار می‌رفت در سال ۲۰۲۳ جهان را در بگیرد، تقریباً به واقعیت تبدیل نشد؛ با آن که بانک‌های مرکزی برای مهار تورم ناچار به افزایش‌های قابل توجهی در نرخ‌های بهره شدند، نهایتاً آسیب جدی به بازارهای کار نرسید و هم‌زمان تورم رو به کاهش گذاشت.
آن‌طور که اکونومیست گزارش داده می‌توان حدس زد امسال تولید ناخالص داخلی در جهان حدود ۳ درصد رشد داشته است. هم‌زمان رشد ۲۰ درصدی بازارهای سهام در این سال هم پیش چشم است. اما سال ۲۰۲۳ برای هر کشور وضعیت متفاوتی را رقم زده است.
اکونومیست بر اساس پنج شاخص سعی کرده عملکرد ۳۵ اقتصاد ثروتمند دنیا در سال ۲۰۲۳ را رتبه‌بندی کند تا مشخص شود در این سال نه‌چندان خوب کدام کشورها توانسته‌اند جان سالم به در ببرند و در کل کدام‌ها عملکرد بهتری داشته‌اند. نمودار بالا پنج شاخص مورد استفاده و سه کشور برتر از نظر این شاخص‌ها را نشان می‌دهد. همچنین جدول زیر ده رتبه اول را به تصویر کشیده است.
شاخص‌های عملکرد اقتصادها در ۲۰۲۳
پنج شاخص مد نظر اکونومیست این‌ها بوده‌اند:
۱. تورم هسته: رشد سالانه قیمت‌ها در کل سبد مصرفی به جز گروه‌های کالایی پرنوسانی مثل انرژی و غذا؛ در واقع تورم هسته شاخص بهتری از فشار تورمی موجود است که فراتر از نوسانات موقت را نشان می‌هد.
۲. گستره تورم: منظور از گستره تورم سهم گروه‌های کالایی با نرخ تورم بیش از دو درصد است. در اینجا تغییرات این سهم بر اساس واحد درصد به نمایش درآمده است.
۳. رشد اقتصادی که در واقع میزان تغییر سالانه تولید ناخالص داخلی به عنوان مهم‌ترین شاخص اندازه هر اقتصاد است.
۴. رشد اشتغال درصد تغییرات جمعیت شاغل را طی چهار فصل گذشته نشان می‌دهد.
۵. رشد قیمت سهام که تغییرات شاخص بازار سهام هر کشور با لحاظ تعدیل تورمی است.
شگفتی‌سازی یونان
در صدر جدول، برای دومین سال متوالی، یونان قرار دارد -نتیجه‌ای قابل توجه برای اقتصادی که تا همین اواخر نماد سوءمدیریت بود. به غیر از کره جنوبی، بسیاری از عملکردهای برجسته دیگر در قاره آمریکا رخ داده‌اند. ایالات متحده سوم است. کانادا و شیلی هم خیلی عقب نیستند. در همین حال، بسیاری از اقتصادهای با عملکرد بد در شمال اروپا از جمله بریتانیا، آلمان، سوئد و فنلاند هستند.
مقابله با افزایش قیمت‌ها چالش اصلی در سال ۲۰۲۳ بود. اولین معیار اکونومیست به تورم هسته می‌پردازد که اجزای بی‌ثباتی مانند انرژی و مواد غذایی را حذف می‌کند و بنابراین شاخص خوبی برای فشار تورمی اساسی است. ژاپن و کره جنوبی توانسته‌اند جلوی افزایش تورم را بگیرند. در سوئیس قیمت‌های هسته سالانه فقط ۱.۳ درصد افزایش یافته است. با این حال، در سایر نقاط اروپا، بسیاری از کشورها هنوز با فشار جدی روبرو هستند. در مجارستان تورم ه سته در حدود ۱۱ درصد سالانه است. فنلاند نیز در حال مبارزه با تورم است.
در رابطه با گستره تورم که بالاتر معرفی شد، بسیاری از کشورها وضعیت رو به بهبودی داشته‌اند. به گزارش اکونومیست، بانک‌های مرکزی در کشورهایی مانند شیلی و کره جنوبی در سال ۲۰۲۲، زودتر از بسیاری دیگر کشورهای ثروتمند، نرخ‌های بهره را به شدت افزایش دادند و اکنون به نظر می‌رسد که از مزایای آن بهره می‌برند. در کره جنوبی گستره تورم از ۷۳ درصد به ۶۰ درصد کاهش یافته است. بانک‌های مرکزی در آمریکا و کانادا، که در آن‌ها گستره تورم حتی با شدت بیشتری کاهش یافته است، می‌توانند اعتبار زیادی پیدا کنند.
بازار سهام یونان چگونه رونق گرفت؟
دو معیار بعدی -رشد اشتغال و تولید ناخالص داخلی- به میزان عملکرد اقتصادها برای مردم عادی اشاره دارد. در سال ۲۰۲۳ وضعیت هیچ جا خیلی خوب نبوده است. اما تنها اقلیت کوچکی از کشورها شاهد کاهش تولید ناخالص داخلی بودند.
اما درمورد بازدهی بازار سهام به یونان باید نگاه کرد. در آنجا ارزش واقعی بازار سهام بیش از ۴۰ درصد افزایش یافته است. به گزارش اکونومیست، در حالی که دولت یک سری اصلاحات حامی بازار را اجرا می‌کند، سرمایه گذاران به شرکت‌های یونانی نگاهی تازه پیدا کرده‌اند. اگرچه این کشور هنوز بسیار فقیرتر از قبل از سقوط شدید خود در اوایل دهه ۲۰۱۰ است، در بیانیه اخیر صندوق بین‌المللی پول که زمانی دشمن یونان بود، «تغییر دیجیتالی اقتصاد» و «رقابت فزاینده بازار» ستایش شده است. / فردای اقتصاد