بیت کوین به عنوان اولین ارز رمزنگاری شده، نه فقط برای فعالان حوزه کریپتو، بلکه برای عموم مردم شناخته شده است. خرید بیت کوین (BTC) با توجه به اهمیت آن در دنیای کریپتو و اهمیتی که در دنیای واقعی پیدا کرده، برای افراد جذاب و سودآور است. مطالب و مقالات زیادی در خصوص تحلیل بیت کوین وجود دارد که هرکدام آن را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار داده‌اند. در این مطلب قصد داریم، به بررسی بیت کوین از لحاظ تأثیر در نظام بانکی و مالی جهانی بپردازیم. ابتدا ببینیم که ارزهای دیجیتال چگونه می‌توانند بر صنعت بانکداری تأثیر بگذارند.
چگونه ارزهای دیجیتال می‌توانند بر صنعت بانکداری تاثیر بگذارند؟
حتی با وجود گسترش و محبوبیت مداوم رمزارزها، بانک‌های سنتی در استفاده از این دارایی‌ها مردد هستند. آن‌ها بر این باورند که خطرات ذاتی ارزهای دیجیتال بیشتر از مزایای بالقوه آن‌هاست. با این‌حال، آژانس‌های نظارتی مانند دفتر کنترل ارز (OCC) در حال تلاش برای تغییر درک بانک‌ها از ارزهای دیجیتال هستند و معتقدند که این دارایی‌ها می‌توانند به طور مثبت موسسات مالی را به عصر جدیدی از نوآوری و کارایی سوق دهند.
اخیرا، OCC چندین برنامه تفسیری منتشر کرده است که در آن جزئیات نحوه ورود موسساتی مالی سنتی به تراکنش (یا توسعه خدمات) مربوط به ارزهای دیجیتال را توضیح می‌دهد. این تلاش همزمان است با امیدواری OCC، مبنی بر اینکه راهنمایی نظارتی اضافی به بانک‌ها کمک می‌کند تا کارهایشان با این دارایی‌های دیجیتال راحت‌تر شود.
در اوایل ژانویه، OCC اعلام کرد که بانک‌های ملی و انجمن‌های پس‌انداز فدرال اکنون می‌توانند از بلاک‌چین‌های عمومی و استیبل کوین‌ها برای انجام فعالیت‌های پرداخت استفاده کنند. این قضیه، دری را برای بانک‌ها باز می‌کند تا بتوانند پرداخت‌ها را بسیار سریع‌تر و بدون نیاز به واسطه (شخص ثالث) پردازش کنند. اساسا، این نامه شفاف‌سازی، شبکه‌های بلاکچین را در رده SWIFT ،ACH و Fedwire قرار می‌دهد و راه را برای این شبکه‌ها هموار می‌کند تا بخشی از اکوسیستم بانکی بزرگ‌تر باشند.
بانک‌ها ممکن است نسبت به ارزهای دیجیتال محتاط باشند. در تحلیل بیت کوین نیز به ارتباط منطقی میان ویژگی‌های این رمز ارز و احتیاط بانک‌های مرکزی پی خواهیم برد. به باور بانک‌های مرکزی، تراکنش‌های مربوط به دارایی‌های دیجیتال ریسک بالایی دارند و نیازمند بررسی طولانی و پرهزینه هستند. با این حال ارزهای دیجیتال می‌توانند مزایای بسیاری را برای موسسات مالی و مشتریان آن‌ها ارائه دهند؛ البته باید جهش داشته باشند.
چرا بانک‌ها نسبت به ارزهای دیجیتال محتاط هستند؟
براساس مطالعه‌ای که توسط انجمن متخصصان معتبر مبارزه با پولشویی (ACAMS) و موسسه Roya; United Services بریتانیا انجام شد،تقریبا 63 درصد از پاسخ‌دهندگانی که در صنعت بانکداری کار می‌کنند، ارز دیجیتال را به عنوان یک ریسک و نه یک فرصت می‌دانند. دلایل آن‌ها به شرح زیر است.
- طبیعت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال
- نگرانی‌های AML/KYC (پولشویی و فعالیت‌های غیرقانونی)
- نوسان قیمت ارزهای دیجیتال
آیا بیت کوین می‌تواند بانک‌های مرکزی را از بین ببرد؟
بیت کوین به‌عنوان جایگزینی برای بانک‌های مرکزی، هم مبتنی بر اقتصاد و هم بر مبتنی بر فناوری است. ساتوشی ناکاموتو، مخترع بیت کوین، ارزهای دیجیتال را به‌عنوان «نسخه همتا به همتای پول نقد الکترونیکی» تعریف کرد که به پرداخت‌های آنلاین اجازه می‌دهد مستقیما از یک طرف به طرف دیگر بدون مراجعه به موسسه مالی ارسال شود.
بیت کوین در چارچوب یک سیستم زیرساخت مالی تحت سلطه بانک‌های مرکزی، سه مشکل را حل می‌کند.
- اول اینکه مشکل دو برابر شدن را برطرف می‌کند. هر بیت کوین منحصربه‌فرد بوده و از نظر رمزنگاری ایمن است؛ به این معنی که نمی‌توان آن را هک یا تکرار کرد؛ بنابراین، شما نمی‌توانید بیت‌‌کوین را دوبار خرج کنید. همچنین بیت کوین جعل نمی‌شود.
- دوم اینکه با وجود غیرمتمرکز بودن بیت کوین، هنوز یک سیستم قابل اعتماد است و این به خاطر ساختار الگوریتمی آن به وجود می‌آید. تراکنش‌های شبکه بلاکچین بیت کوین باید توسط گره‌های پراکنده در سرتاسر جهان تأیید شود. در واقع، هر تراکنش فقط در صورت تأیید تمامی گره‌ها تأیید شده و در دفتر کل گنجانده می‌شود؛ به این معنی که حتی یک گره مخالف نیز می‌تواند تراکنش را در دفتر بیت کوین، رد و غیرقابل قبول کند.
- سومین مورد این است که شبکه بیت کوین با ساده کردن فرآیند تولید و توزیع ارز، نیاز به یک زیرساخت متمرکز را از بین میبرد. هر کسی با گره کامل می‌تواند بیت کوین را در خانه خود تولید کند. برای انتقال همتا به همتا بین دو آدرس در بلاکچین به واسطه نیازی نیست؛ بنابراین، شبکه‌ای از بانک‌ها که توسط یک مقام مرکزی منشور شده است، برای توزیع ارز دیجیتال ضروری نیست.
مواردی که استقلال اقتصادی بیت کوین را زیر سوال می‌برند
حتی با وجود موارد فوق‌الذکر، استقلال اقتصادی وعده داده شده توسط بیت کوین با چندین نکته همراه است.
- اولین مورد، خرید بیت کوین به عنوان یک وسیله تراکنش است. از زمانی که بیت کوین برای عموم منتشر شد، استفاده‌های قانونی کمی از آن ثبت شده است. این ارز دیجیتال به عنوان یک ارز مورد علاقه برای معاملات مجرمانه و به‌عنوان ابزاری برای حدس و گمان شهرت پیدا کرده است.
- مورد دوم، وضعیت بیت کوین به‌عنوان یک رسانه برای نقل و انتقالات قانونی ناشناخته است. این ارز دیجیتال در جمهوری آفریقای مرکزی و السالواردور به ارز قانونی تبدیل شده است؛ اما آن‌ها تنها دو کشوری هستند که به این ارز دیجیتال برای تراکنش‌ها اجازه می‌دهند. کشورهای دیگر در سراسر جهان، از جمله ایالات متحده چین، زیرساخت‌ها و کاربران بیت کوین را سرکوب کرده‌اند.
- در نهایت، نوسان بیت کوین و همچنین عرضه محدود آن است. تنها 21 میلیون بیت کوین استخراج خواهد شد. محدودیت تعداد بیت کوین موجود، استفاده از آن را به شدت محدود می‌کند. در کل، کمبود این ارز دیجیتال آن را به یک دارایی جذاب برای حدس و گمانه‌زنی تبدیل کرده است. قیمت بیت کوین هم که به شدت در نوسان است و استفاده از آن را در معاملات روزانه دشوار می‌کند.
مشکلات بیت کوین و تأثیر آن در طراحی CBDC توسط بانک‌های مرکزی
نوسان قیمت بیت کوین و سایر مشکلات استفاده از این رمز ارز مشهور، بانک‌های مرکزی را از استفاده از عناصر ارز دیجیتال برای طراحی ارزهای دیجیتال خود منصرف نکرده است. ارزهای دیجیتال بانک مرکزی تحت عنوان CBCD، شکلی از پول الکترونیکی بانک مرکزی است. این ارزها توسط افراد و مشاغل مختلف برای پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرند. امروزه چندین بانک مرکزی، CBCD را برای استفاده در اقتصادشان مورد بررسی قرار داده‌اند. یک ارز دیجیتال صادر شده توسط بانک‌های مرکزی، ممکن است واسطه‌هایی مانند بانک‌های خرده‌فروشی را حذف کند و از رمزنگاری برای اطمینان از تکرار یا هک نشدن آن استفاده کند. همچنین ممکن است تولید آن در مقایسه با سکه‌های فلزی ارزان‌تر باشد.
کلام پایانی
در این مطلب با تحلیل بیت کوین از لحاظ تأثیر بر نظام مالی و بانکی جهانی به این نتیجه رسیدیم که ویژگی‌های خاص این رمز ارز می‌تواند برخی از مشکلات بانکداری سنتی و نظام بانکی جهانی را تحت تأثیر قرار دهد. با این حال نوسان قیمت بیت کوین، عرضه محدود و مواردی از این قبیل، پذیرش آن را به عنوان جایگزین سیستم پرداخت سنتی، با تردید همراه ساخته است.