چرتکه چیست؟
به احتمال بسیار زیاد تا به حال اسم چرتکه به گوشتان خورده است. شاید برای شما سوال باشد چرتکه چیست؟ ابزاری است در زمان قدیم جهت انجام محاسبات از آن استفاده می شود. از چرتکه می توانید جهت محاسبه ۴ عمل اصلی و ریشه دوم استفاده کنید. در دنیای امروز نیز از آن جهت تقویت ذهن استفاده می شود.
نکته جالب توجه این است افرادی کم بینا و یا نا بینا نیز از آن می توانند استفاده کنند. امروزه با توجه به نقش چشمگیر چرتکه در افزایش مهارت محاسبات ذهنی، آموزش آن برای کودکان و نوجوانان گسترش یافته است.
ریشه واژه چرتکه به زبان روسی باز میگردد که به معنای تسبیح می باشد.
تاریخچه چرتکه
اولین رایانه و پیشرفته ترین سامانه محاسباتی، چرتکه می باشد که به ۲۰۰۰ سال پیش بر میگردد. اولین چرتکه ها توسط خاور نزدیک باستان و چین مورد استفاده قرار گرفتند. ایرانیان در حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، در دوران هخامنشیان شروع به استفاده از چرتکه نموده اند. نکته قابل توجه این است که در دنیای امروز بسیاری از خواروبار فروشان که دور از شهر قرار دارند، همچنان از چرتکه استفاده می کنند.
ساز و کار
چرتکه، قابی مستطیلی است که که سیم هایی دارای مهره به صورت موازی کنار هم قرار گرفته اند. مهره ها به گونه ای هستند که قابل حرکت به سمت بالا و یا پایین هستند و نوعی رقم محسوب می شود. روش کار به این گونه است که سمت راست را یکان ها تشکیل می دهند و سمت چپ را دهگان ها و به این صورت ستون ها ادامه می یابند.
نحوه کار ۴ عمل اصلی
در ابتدا لازم است از سمت راست، رقم های اولین عدد را وارد کنیم، به ازای هر رقم، همان اندازه از مهره های یکان، دهگان و … را پایین می آوریم. جهت وارد کردن عدد بعدی مانند قبل، به ازای هر رقم تعدادی مهره را به سمت پایین می آوریم. نکته قابل توجه اینجاست که اگر تعداد مهره ها کافی نبود به ازای آن عدد ۱۰ را نگه می داریم و تنها فقط یک مهره را به مهره های سمت چپ اضافه می کنیم. شاید برایتان جالب باشد بدانید که چرتکه تنها برای اعداد طبیعی نیست و برای محاسبه اعداد منفی و اعشاری نیز می توان از چرتکه استفاده کرد.
چرتکه ذهنی
محاسبه ذهنی با چرتکه را چرتکه ذهنی می نامند. چرتکه ذهنی را تنها کسانی می توانند آموزش ببیند که بتوانند از چرتکه استفاده کنند.
در زمان های قدیم برای محاسبه توسط چرتکه از یک دست استفاده می شد اما امروزه چرتکه ذهنی برای تقویت هر دو نیمکره می باشد و ۲ دست باید فعال باشد. استفاده ۲ دست برای جابه جایی مهره ها و محاسبه باعث فعال شدن دو نیمکره مغز و افزایش عملکرد مغزی می شود.
در مراحل اولیه آموزش، به کودکان آموزش داده می شود که از چرتکه فیزیکی استفاده کنند. با گذشت زمان و تمرین زیاد کودکان شروع به تصور کردن مهره ها می شوند و با ادامه دادن حافظه آن ها بسیار قوی شده که باعث می شود بتوانند محاسبات را ذهنی انجام دهند. نکته جالب توجه این است که استفاده از چرتکه تمرکز و تخیل کودکان را لازم دارد که ورزش اعصاب نام دارد. از دیگر مزایای استفاده از چرتکه افزایش سرعت عمل کودکان می باشد.
حرکت دو دست
همان طور که اشاره کردیم، به علت استفاده از هر دو دست و ارسال پیام به ۲ نیمکره، ذهن به صورت همه جانبه رشد می کند. تمرین بسیار استفاده از چرتکه منجر به کارکرد قوه بصری، شنوایی، لمسی و … که در نهایت حافظه را افزایش می دهد.
نکته ای که لازم است به آن اشاره کرد این است که چرتکه قوه تجزیه و تحلیل کودکان را افزایش می دهد و درجه سختی را کاهش می دهد. تشویق کردن کودکان به یادگیری آن نیز بی تاثیر نخواهد بود. در دنیای امروز کلاس های گوناگونی وجود دارد که هم کودکان و هم نوجوانان می توانند در آن شرکت کنند.
مسابقات
با توجه به مزایای فراوان چرتکه ذهنی، مسابقات بسیاری در کشور های گوناگون برگزار می شود. هدف این مسابقات افزایش علاقه کودکان به یادگیری است. اگر شما نیز علاقمند به شرکت در آزمون چرتکه ذهنی هستید می توانید در آن مسابقات شرکت کنید.
نتیجه گیری
چرتکه ابزاری است که برای محاسبه ۴ عمل اصلی و … استفاده می شود و از قدیم از آن برای محاسبه استفاده کرده اند اما امروزه جهت افزایش مهارت کودکان و تقویت ۲ نیم کره از چرتکه استفاده می کنند. اگر می خواهید کودکانی با ذهن های باز داشته باشید، می توانید کودکان خود را در کلاس های آموزشی چرتکه ثبت نام کنید.