۱۰۲ هزار تن پسته صادراتی ایران هم اکنون در انبارها دپو شده و در حالی صادرات این محصول استراتژیک غیرنفتی متوقف شده که بازارهای سنتی ایران در چین و هند نیز از دست می‌رود.
استان کرمان هر سال بین یک تا ۱.۷ میلیارد دلار ارزآوری پسته سالیانه در کشور را به خود اختصاص داده است، سال گذشته پس از اینکه کشاورزان یک دوره افت تولید را طی کردند نزدیک به ۱۲۰ هزار تن پسته تولید و انتظار داشتند چشم انداز مطلوبی پیش رو داشته باشند.
با توجه به اینکه ۹۰ درصد پسته استان کرمان صادراتی ست کشاورزان نیز حجم قابل توجهی از محصول را پس از برداشت در مهرماه به انبارها منتقل کردند که در راستای حفظ ارزش صادراتی و نرخ‌های بین المللی به تدریج به بازار تزریق کنند اما شیوع کرونا موجب شد حجم قابل توجهی از پسته در انبارها باقی بماند.
همچنین ۱۰ درصد تولید که در بازار داخلی نیز مصرف می‌شد به دلیل عدم تمایل مردم برای خرید آجیل در ایام نوروز فروش نرفت.
آمار بی سابقه دپو شدن پسته در ایران
هم اکنون در اردیبهشت ماه سال ۹۹ حداقل ۷۵ هزار تن محصول پسته استان کرمان در انبارها باقی مانده و در معرض آفات مختلف قرار گرفته است این رقم در کشور به بیش از ۱۲۰ هزار تن می‌رسد که در ده‌های اخیر بی سابقه است.
از سوی دیگر به دلیل عدم فروش محصول و کمبود شدید نقدینگی در بین کشاورزان به خصوص کشاورزان خرد، امکان آماده سازی زمین‌های کشاورزی برای کشت جدید نیز با چالش جدی مواجه شده است.
عدم اختصاص ارز دولتی برای واردات سم و کود نیز موجب شده قیمت این نهاده‌ها نیز نسبت به سال گذشته با جهش قیمت قابل توجه مواجه شود.
عدم اختصاص ارز دولتی برای واردات سم و کود نیز موجب شده قیمت این نهاده‌ها نیز نسبت به سال گذشته با جهش قیمت قابل توجه مواجه شود
این در حالیست که پسته به عنوان یکی از محصولات ارزآور غیر نفتی در کشور طی سالهای اخیر با چالش‌های جدی از جمله ممانعت از صادرات، سرمازدگی و کاهش ۹۰ درصدی تولید، نوسانات نرخ ارز و تحریم‌ها مواجه بوده است.
ابراهیم کمالی پور یکی از صادر کنندگان پسته در استان کرمان اظهارداشت: وضعیت پسته استان کرمان بسیار نا مطلوب است و تولید کنندگان و صادر کنندگان در وضعیت بحرانی قرار گرفته اند.
وی افزود: برخی از ترمینال‌های ضبط پسته در کرمان تعطیل شده و کارگران خود را تعدیل کرده اند که در بهترین حالت از حقوق بیمه استفاده می‌کنند.
کمالی پور ادامه داد: بسیاری از کارگران روز مزد بیکار شده اند و کشاورزان هم در حالی پسته روی دستشان مانده که با افت قیمت در بازار داخلی و عدم کشش بازار در مواجه هستند.
کشاورزان پولی برای هزینه کشت جدید ندارند
وی گفت: خطر آلوده شدن پسته‌های دپو شده به آفت شب پره هندی و کاهش کیفیت محصول از یک سو و از سوی دیگر هزینه بالای انبار داری کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده است اما نگران کننده ترین مشکل نبود نقدینگی در دست کشاورزان است.
وی بیان کرد: در سال ۹۷ تولید پسته در کرمان به دلیل سرمازدگی گسترده ۹۰ درصد کاهش یافت به طوریکه تولید از ۱۴۰ هزار تن به یکباره به ۱۰ هزار تن رسید و بازارهای خارجی را از دست دادیم در سال گذشته کشاورزان انتظار داشتند بعد از ضرر سال قبل کمبود نقدینگی هم جبران شود که عملاً با یک شوک جدی دیگر مواجه شده اند.
این تولید و صادر کننده پسته گفت: کشاورز در سال جاری حتی پول خرید سم ندارد و امکان دارد با طغیان آفت پسیل پسته مواجه شویم.
بسته شدن مرزها عملاً کار صادرات پسته و واردات نهاده‌های تولید را با یک چالش جدی مواجه کرده است
دبیرکل انجمن پسته ایران نیز ضمن ابراز نگرانی از وضعیت موجود در بخش کشاورزی به ویژه پسته گفت: بسته شدن مرزها عملاً کار صادرات پسته و واردات نهاده‌های تولید را با یک چالش جدی مواجه کرده است.
حسین رضایی افزود: دولت باید برای حمایت از کشاورزان و رفع مشکلات صادراتی چاره اندیشی کند در غیر این صورت بخش قابل توجهی از بازار بین المللی به خصوص در هند و چین و برخی از کشورهای اروپایی از دست می‌رود و به سادگی دست رقبای ما خواهد افتاد.
وی گفت: قیمت پسته در بازار داخلی نسبت به سالهای قبل هم کاهش چشمگیر پیدا کرده است بطوریکه حتی در صورت فروش در بازار داخلی حتی هزینه‌ها هم جبران نمی‌شود.
دولت به کشاورزان کمک کند
وی ادامه داد: تحریم‌ها، کرونا، مشکلات ارزی و تورم در نهاده‌های تولید به شدت روی صنعت پسته تأثیر منفی گذاشته است.
وی خواستار کمک دولت به کشاورزان و ارائه تسهیلاتی برای جبران کمبود نقدینگی و ضرر هنگفت آنها شد و بیان کرد: دولت می‌تواند برای باز شدن مرزها و امکان صادرات پسته تأثیر قابل توجهی داشته باشد.
استاندار کرمان در گفتگو با با توجه به شیوع کرونا و خسارت‌های ناشی از بسته شدن مرزها گفت: صادرات محصولات پسته استان کرمان در سال جاری با چالش جدی مواجه شده است.
محمد جواد فدایی ادامه داد: این مشکل در مورد اکثر محصولات صادرات محور در بخش کشاورزی روی داده و عمدتاً به بسته شدن مرزهای کشور مربوط می‌شود که امیدواریم این مشکل به زودی حل شود.
وی با اشاره به رایزنی‌هایی صورت گرفته؛ ابراز امیدواری کرد که برای حمایت از کشاورزان ضمن رفع مشکلات ترانزیتی در مرزها تسهیلات لازم نیز در اختیار بخش‌هایی که به دلیل کرونا آسیب دیده اند نیز قرار گیرد.
جلسات و وعده‌های مسئولان در حالی ادامه دارد که در صورت رایزنی با چین به عنوان عمده ترین مشتری پسته ایران می‌توان امکان صادرات پسته به بازار چین را فراهم کرد.