سیاست قرعه‌کشی خودرویی که قرار بود سروسامانی به بازار خودرو بدهد حالا به مشکل لاینحل این روزها تبدیل شده است. طی دو سال گذشته ایران خودرو سی و چهار مرحله فروش فوری برگزار کرده که در این مدت نه تنها بازار به تعادل نرسیده که با افزایش فاصله بازار و کارخانه، تقاضای سوداگرانه نیز افزایش یافته است.
به گزارش روند بازار، درصدی از تولید ایران خودرو در فروش فوری عرضه شد، این سیاست قرار بود سروسامانی به بازار خودرو بدهد، حالا به مشکل لاینحل این روزها تبدیل شده است.
فروش فوری با قرعه‌کشی، سیاستی که از خرداد ماه ۱۳۹۹ اجرا شد. طرحی که بر اساس ایده سیاستگذاران قرار بود بازار خودرو را از دست دلالان نجات دهد. دلالانی که تنها مقصر آشفته بازار قلمداد می‌شدند. اما حالا که حدود دو سال از اجرای این سیاست می‌گذرد، نه تنها قیمت‌ها کنترل نشد بلکه با اصرار بر قیمت گذاری دستوری و افزایش فاصله میان قیمت کارخانه و بازار، تقاضای سوداگری نیز بیش‌تر شد.
در سال ۱۳۹۹، میانگین اختلاف قیمت کارخانه‌ای خودروهای عرضه شده با قیمت بازار حدود ۹۱ میلیون تومان بود که این عدد در سال ۱۴۰۰ به حدود ۱۰۷ میلیون تومان رسید. در نتیجه افزایش فاصله قیمتی، در سال ۱۴۰۰ شاهد افزایش ثبت نام کنندگان بودیم؛ در سال ۱۳۹۹ به طور میانگین در هر مرحله فروش فوری سه میلیون نفر ثبت نام می‌کردند که این عدد در سال گذشته به حدود سه میلیون و پانصد هزار نفر رسید.
اما ایران خودرو برای پاسخ به تقاضای بازار چه میزان خودرو تولید کرد و چه تعداد از خودروهای تولید شده را به صورت فروش فوری عرضه کرد؟
بر اساس آمارها در سامانه کدال، تولید ایران خودرو در سال ۱۳۹۹ برابر با ۴۸۰ هزار و ۳۳۸ دستگاه بوده‌است. اگر ملاک را ماه برگزاری فروش فوری قرار دهیم، ایران خودرو از خرداد تا اسفند سال ۱۳۹۹، در مجموع ۴۲۲هزار و ۴۷۶ دستگاه خودرو تولید کرده‌است.
این در حالی است که تعداد خودروهای عرضه شده به صورت فروش فوری در آن سال برابر با ۱۶۳ هزار و ۴۵۰ دستگاه بود. همچنین در یازده ماهه سال ۱۴۰۰، تولید ایران خودرو برابر با ۴۲۹هزار و ۷۸۹ دستگاه بوده‌است. در نقطه مقابل در یازده ماهه سال گذشته تعداد خودروهای عرضه شد در فروش فوری ایران خودرو برابر با ۱۷۹ هزار و ۶۰۰ دستگاه بوده است.
به طور تقریبی در سال ۱۳۹۹ ایران خودرو حدود ۳۹ درصد و در سال گذشته حدود ۴۲ درصد تولید خود را به صورت فروش فوری عرضه کرده‌است.
نگاهی به آمار تولید ایران خودرو از سال ۱۳۸۸ نشان می‌دهد که هرچند خودروسازی کشور لقب تولید ملی را یدک می‌کشد. اما به شدت از تشدید تحریم ها آسیب‌پذیر است. نمودار زیر روند تولید ایران خودرو در ۹ ماهه سال را نشان می دهد:
همانگونه که مشخص است در دو بازه زمانی تولید ایران خودرو به شدت افت کرده است که هر دو بازه زمانی مربوط به تشدید تحریم ها بوده است. در ابتدای دهه ۹۰ و در سال ۱۳۹۲ تولید ۹ ماهه ایران خودرو به ۲۴۰ هزار دستگاه هم کاهش پیدا کرد که نسبت به سال ۱۳۹۰ کاهش حدود ۵۸ درصد را نشان می دهد.
همچنین در سال ۱۳۹۸ نیز دوباره تولید ایران خودرو با تشدید تحریم ها کاهش پیدا کرد و از ۵۲۳ هزار دستگاه در ۹ ماهه سال ۱۳۹۶ به ۲۶۰ هزار دستگاه رسید. طی دو سال گذشته نیز هر چند کمی تولید این خودرو ساز افزایش یافته و به ۳۲۵ هزار دستگاه در ۹ ماه سال گذشته رسیده اما همچنان با سال های اوج خود فاصله چشم گیری دارد.
منبع: اقتصادآنلاین