عوامل مختلفی در تیره شدن پوست دست ها و پاها نقش دارند از جمله آلودگی، داروها، عوامل محیطی و شیمیایی، عفونت ها، التهاب و قرار گرفتن در معرض پرتوهای مضر خورشید. امروزه محصولات زیادی برای روشن کردن پوست تولید شده است اما مواد غذایی و طبیعی زیادی هم وجود دارد که استفاده ی موضعی از آن ها روی پوست به روشن شدن آن کمک می کند. اما باید این نکته ی مهم را به خاطر داشته باشید که بهترین راه برای سالم و درخشان نگه داشتن پوست، رژیم غذایی سالم و متعادل، ورزش منظم، سبک زندگی سالم و مراقبت از پوست است. در ادامه به روش هایی ساده و کاربردی برای روشن کردن دست و پا می پردازیم.
بخش اول: روشن کردن پوست
۱- مواد غذایی حاوی لاکتیک اسید
لاکتیک اسید نوعی آلفا هیدروکسی اسید است. آلفا هیدورکسی اسید به مجموعه ای از اسیدها اطلاق می شود که به طور طبیعی در بعضی میوه ها وجود دارند. این اسیدها لایه ی فوقانی سلول های مرده ی پوست را از بین می برند و اغلب در محصولات تجاری مراقبت از پوست وجود دارند تا جلوی خشکی، پوسته پوسته شدن یا تیره شدن پوست را بگیرند. از محصولات حاوی لاکتیک اسید تنها شب ها استفاده کنید، چون این اسید می تواند پوست را در برابر آسیب های پرتوها فرابنفش آسیب پذیرتر کند.
- به خاطر داشته باشید که حتی با وجود این کار هم برای جلوگیری از صدمات ناشی از نور خورشید، طی روز باید از کرم ضد آفتاب با اس پی اف ۱۵ یا بالاتر استفاده کنید.
۲- مرکبات
سیتریک اسید موجود در مرکبات مانند یک لایه بردار عمل کرده و به روشن شدن پوست کمک می کند. از طرفی دیگر، ویتامین سی موجود در این میوه ها رنگ پوست را یکدست کرده و به رفع مشکل هایپرپیگمنتیشن (Hyperpigmentation) پوست کمک می کند. هایپرپیگمنتیشن به قسمت های تیره تر پوست اطلاق می شود که در اثر ازدیاد ماده ی ملانین (رنگدانه ی پوست) به وجود می آیند. مرکبات را هرگز به پوست صورت تان نزنید و در استفاده از آن ها برای دیگر بخش های بدن با احتیاط عمل کنید. چون اسید موجود در این میوه ها می تواند سطح pH طبیعی پوست را بر هم بزند و پوست تان را نسبت به پرتوهای فرابنفش خورشید حساس تر کند. بیشتر از یک بار در هفته مرکبات را به پوست تان نزنید.
- قبل از خواب، آب لیموترش یا پرتقال تازه را بگیرید و آن را با یک تکه پنبه به پوست دست ها و پاهایتان بمالید. ۳۰ دقیقه صبر کنید و سپس پوست تان را با آب گرم بشویید.
- پوست پرتقال را درون فر خشک کنید و آن را بسابید تا تبدیل به پودر شود. این پودر را با ماست ساده مخلوط کنید و قبل از خواب این ترکیب را به پوست تان بمالید. بعد از گذشت ۲۵ تا ۲۰ دقیقه، پوست تان را با آب بشویید.
- از سرکه ی سیب هم می توان به صورت موضعی روی پوست استفاده کرد. این ماده علاوه بر آنکه نوعی ضد قارچ طبیعی است، به روشن شدن پوست هم کمک می کند. سرکه ی سیب را به مقدار برابر با آب رقیق کنید، سپس آن را روی دست ها و پاهایتان بمالید و اجازه دهید تا خشک شود.
۳- زردچوبه، آرد نخود و خاک رس
زردچوبه، آرد نخود و مولتانی میتی که به خاک رس قهوه ای هم مشهور است، از گدشته برای روشن کردن پوست استفاده می شوند. این مواد را می توانید با آب یا هر نوع مایع دیگری مخلوط و تبدیل به خمیر کنید تا به راحتی روی پوست قرار بگیرند.
- یک قاشق غذاخوری خاک رس قهوه ای یا آرد نخود را با مقدار کافی آب گل رز (رز واتر) مخلوط و از آن یک خمیر درست کنید. خمیر را به دست ها و پاهایتان بمالید و اجازه دهید تا خشک شود. سپس پوست تان را با آب گرم بشویید. این کار را هفته ای دو تا سه بار تکرار کنید.
- یک قاشق غذاخوری زردچوبه را با مقدار کافی آب خیار یا ماست ساده مخلوط کنید تا از آن یک خمیر رقیق به دست بیاید. ترکیب با ماست، سفت تر خواهد بود. خمیر را به پوست تان بمالید و بعد از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پوست تان را با آب بشویید. این کار را دو یا سه روز در میان تکرار کنید.
۴- نشاسته
استفاده از مواد غذایی نشاسته دار مثل سیب زمینی و برنج به روشن شدن پوست کمک می کند. سیب زمینی را می توانید برش دهید و برش ها را روی دست ها و پاهایتان بکشید. در خصوص برنج هم می توانید با آرد برنج خمیر درست کنید یا از آب برنج استفاده کنید.
- یک قاشق غذاخوری آرد برنج را با مقدار کافی آب مخلوط و از آن خمیر دست کنید. خمیر را به پوست تان بمالید و بعد از ۱۰ تا ۲۰ دقیقه پوست تان را با آب بشویید.
- برای استفاده از آب برنج، یک یا دو فنجان برنج را قبل از پخت با آب بشویید. مخلوط آب و برنج را از آبکش رد کنید و آب آن را نگهدارید. دست ها و پاهایتان را به مدت ۱۰ دقیقه درون آب برنج بگذارید و سپس پوست تان را با آب بشویید.
۵- کرم های روشن کننده ی پوست
امروزه در بازار کرم های و لوسیون های زیادی برای روشن کردن پوست وجود دارد. بسیاری از این محصولات با کم کردن میزان ملانین (رنگدانه ی پوست) به روشن شدن پوست کمک می کنند. با این حال، استفاده از این محصولات با خطراتی همراه است و باید قبل از استفاده از آن ها با پزشک متخصص مشورت کنید.
- هرگز از محصولاتی که حاوی جیوه هستند استفاده نکنید.
- بسیاری از محصولات روشن کننده ی پوست حاوی ماده ی هیدروکوئینون هستند که مصرف طولانی مدت آن می تواند منجر به سرطان شود. بنابراین از خرید چنین محصولاتی خودداری کنید.
بخش دوم: حفظ تمیزی و رطوبت پوست
۱- شستشوی روزانه ی پوست
مسدود شدن منافذ پوست و آلودگی ها باعث تیره شدن پوست می شوند. حفظ تمیزی پوست از ایجاد جوش جلوگیری می کند و کمک می کند پوست تمیز و شادابی داشته باشید. برای تمیز نگه داشتن پوست نیازی به شوینده های خاص یا گران نیست و شستشوی پوست با آب و صابون های ملایم کفایت می کند.
۲- مرطوب کردن پوست
می توانید از کرم های مرطوب کننده یا مرطوب کننده های طبیعی استفاده کنید. دقت داشته باشید که کار مرطوب سازی پوست را باید بعد از شستشوی آن انجام دهید. از مرطوب کننده های طبیعی می توان به روغن نارگیل یا بادام و ژل گیاه آلوئه ورا اشاره کرد.
۳- لایه برداری پوست
یکی از بهترین روش ها برای حفظ سلامت پوست و کاهش تیرگی آن، لایه برداری پوست است. در فرآیند لایه برداری، سلول های مرده ی پوست از سطح آن جدا می شوند. بیشتر از یک یا دو بار در هفته پوست را لایه برداری نکنید. از لایه بردارهای طبیعی می توان به پودر قهوه، جو دو سر و شکر اشاره کرد که با مخلوط کردن آن ها با روغن زیتون یا نارگیل می توانید دست ها و پاهایتان را لایه برداری کنید.
۴- ماساژ پوست
با استفاده از لوسیون یا ژل آلوئه ورا و یا عسل، دست ها و پاهایتان را ماساژ دهید. این کار باعث مرطوب شدن پوست و افزایش گردش خون و در نتیجه حفظ سلامتی و درخشان شدن پوست می شود. اگر از عسل استفاده می کنید، بعد از ماساژ پوست تان را با آب بشویید.
بخش سوم: پیشگیری از تیره شدن پوست
۱- رژیم غذایی سالم و متعادل
بهترین روش برای مقابله با تیره شدن پوست، پیشگیری از آن در وهله ی اول است. داشتن یک رژیم غذایی مناسب یکی از بهترین روش ها برای این منظور است. مصرف مواد غذایی مناسب، سلامتی تمام قسمت های بدن را حفظ می کند و سلامت بدن به معنای سلامت پوست هم هست.
- برای آنکه بتوانید بیشترین ویتامین و مواد معدنی ممکن را از طریق رژیم غذایی تان دریافت کنید، میوه ها و سبزیجات رنگارنگ را در رژیم غذایی خود بگنجانید. از مواد غذایی ای استفاده کنید که ویتامین سی زیادی دارند. این ویتامین رنگ پوست را یکدست تر و آن را انعطاف پذیرتر می کند.
- به مقدار کافی آب بنوشید. آب برای سلامت بدن و پوست ضروری است، اما افراط در خوردن آب هم خطرناک است. بهترین روش برای تشخیص مقدار آبی که باید بخورید، توجه به نیاز بدن تان است. هر زمان که احساس تشنگی کردید آب بنوشید.
- مصرف چربی های سالم را فراموش نکنید. علاوه بر بدن که برای بقای خود به چربی نیاز دارد، پوست هم برای سالم و درخشان بودن به آن نیاز دارد. از چربی های سالم می توان به تخم مرغ، زیتون، شکلات تلخ، ماهی سالومون، تخم آفتاب گردان، گردو، بادام و پسته اشاره کرد.
- به جای غذاهای بیرون یا فرآوری شده، از غذاهای خانگی و تازه استفاده کنید.
۲- محافظت از پوست در برابر خورشید
یکی از بزرگ ترین عوامل تیره شدن پوست، قرار گرفتن در معرض پرتوهای فرابنفش آ و ب خورشید است، چون در این حالت، پوست تلاش می کند با تولید بیشتر ملانین (رنگدانه ی پوست) از خود محافظت کند و ملانین بیشتر به معنای پوست تیره تر است. بهترین راه برای محافظت از خود در برابر خورشید، دوری از آن است اما دوری کامل از آفتاب ممکن نیست بنابراین:
- هنگام رانندگی از دستکش استفاده کنید.
- زدن کرم آفتاب به دست ها و پاها را فراموش نکنید.
- از لوازم آرایشی ای استفاده کنید که اس پی اف داشته باشند.
۳- مراقبت از دست ها و پاها
تیره شدن پوست می تواند در اثر آلودگی، قرار گرفتن در معرض عناصر خاص و عفونت های پوستی هم باشد، بنابراین برای داشتن پوستی سالم باید دست ها و پاهایتان را تمیز نگه دارید و از آن ها مراقبت کنید. این کار از تیره شدن و صدمه دیدن پوست آن ها جلوگیری می کند.
- تا حد امکان از تماس با مواد شیمیایی قوی خودداری کنید، چون این مواد به پوست صدمه می زنند.
- هنگام مانیکور و پدیکور احتیاط کنید، چون اگر وسایل آن ها به خوبی استرلیزه نشده باشند، دچار عفونت قارچی خواهید شد.
منبع: روزیاتو