با توجه به فصل تازه توافقات میان ایران و کشورهای همسایه، آیا زمان آن رسیده است که منتظر نتیجه نهایی برجام باشیم؟
به گزارش روند بازار به نقل از دنیای‌اقتصاد، جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه از چند ماه پیش تلاش‌هایی برای بهبود روابط ایران با برخی کشورهای عربی آغاز شده است، گفت: آقای شمخانی احتمالا به چند کشور عربی سفرهایی خواهند داشت. البته تلاش‌هایی از چند ماه قبل از سوی وزارت خارجه برای بهبود روابط با امارات، عربستان، بحرین، اردن و مصر آغاز شده است. این تلاش‌ها یک به یک در حال به نتیجه رسیدن است.
او ادامه داد: ما با عربستان قراردادی امضا کردیم و سفارتخانه‌های ایران و عربستان احتمالا تا اردیبهشت ماه بازگشایی می‌شود. بعد از عربستان به نظر می‌رسد بهبود روابط با امارات، بحرین، اردن و مصر نیز اتفاق بیفتد. چون ایران متقاضی بهبود رابطه است و به نظر می‌رسد این کشورهای عربی به شدت به دنبال این هستند که شرایط مثبتی در روابط با ایران ایجاد شود.
شمخانی به بحرین می‌رود؟
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی تاکید کرد: پیش‌بینی می‌کنم آقای شمخانی بعد از سفر به امارات به بحرین هم سفری داشته باشند. چون ما با مجموعه کشورهای عربی سر و کار داریم که تقریبا عربستان پیشرو آنهاست و زمانی‌که عربستان با ما رابطه برقرار کرده به نظر می‌رسد رابطه ایران با سایر کشورهای عربی نیز از چالش خارج شود. رحیمی در خصوص اینکه توافق ایران با کشورهای عربی در چه زمینه‌ای خواهد بود؟ گفت: به نظر می‌رسد توافق ایران با کشورهای عربی در خصوص بهبود روابط و کاهش تنش‌ها باشد. از سوی دیگر ممکن است طرفین مذاکره‌کننده خواسته‌هایی از یکدیگر داشته باشند. ما و کشورهای عربی در منطقه‌ای زندگی می‌کنیم که سرنوشتمان به یکدیگر گره خورده است و نیاز به همکاری با هم داریم. او در پاسخ به اینکه آیا چینی‌ها در توافق میان ایران و عربستان نقش داشتند؟ تصریح کرد: بله، چینی‌ها می‌خواهند هم با ایران رابطه داشته باشند و هم با عرب‌ها. بنابراین آنها برای نفعی که دراین میان می‌برند برای توافق میان ایران و عربستان دست به کار شدند.
همچنین جلیل رحیمی‌جهان‌آبادی در مورد برجام هم گفت: با توجه به اینکه آخرین گزارشی که آژانس داد، گزارش چالشی نبود و با توجه به اینکه طرف غربی به این نتیجه رسیده که گفت‌وگو تنها راه‌حل بحران هسته‌ای ایران است؛ احتمال دارد که در ماه‌های آینده گشایشی را در این عرصه ببینیم. گشایشی به این مفهوم که غربی‌ها عاقلانه‌تر رفتار کنند و وارد گفت‌وگوی عاقلانه‌تری شوند تا بتوان گره برجام را باز کرد و شرایط مثبت‌تری را ایجاد کرد. او ادامه داد: به نظر می‌رسد در سال آینده تحولی در برجام اتفاق بیفتد.
شهریار حیدری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» گفت: برجام حاشیه‌هایی داشت که باعث شد تاکنون به نتیجه نرسد. یکی از حاشیه‌ها عربستان بود دیگری صهیونیست‌ها و آمریکا. آمریکا هم جزو برجام است و هم حاشیه‌ساز برجام. آمریکا متاثر از لابی صهیونیستی و عربستان هم بود. اما در حال حاضر با ترمیم روابط با عربستان به نظر می‌رسد بخشی از این حاشیه‌ها کم می‌شود که موجب به نتیجه رسیدن برجام خواهد شد. او ادامه داد: البته انتظار ما از عربستان این است که گذشته‌اش را جبران کند و این امر موجب توسعه، امنیت و پایداری روابط ایران و عربستان می‌شود.
آمریکا گفت‌وگوی مستقیم می‌خواهد
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، تاکید کرد: برجام به سمت به نتیجه رسیدن می‌رود. در چند وقت اخیر نیز آمریکا پیام‌هایی را به ایران داده که حاضر به همکاری برای به نتیجه رسیدن برجام هستیم. اما آمریکا به دنبال این است که ما به صورت مستقیم با آنها ارتباط برقرار کنیم. در صورتی‌که جمهوری اسلامی به رابطه مستقیم با آمریکا اعتماد ندارد؛ مگر اینکه آمریکا حسن نیتش را ثابت کند در آن زمان می‌توانیم به نتیجه برسیم.
حیدری خاطرنشان کرد: در حال حاضر برخی کشورها منتظر هستند تا برجام به نتیجه برسد تا همکاری‌شان را با ایران آغاز کنند. جمع‌بندی بنده از تهدیدها، صحبت‌ها و مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم این است که برجام در آینده با میزبانی یک کشور ثالث برقرار می‌شود و به نتیجه هم می‌رسد. او ادامه داد: کشورهایی مانند آمریکا به دنبال این هستند که جمهوری اسلامی بیشترین امتیاز را بدهد اما در حال حاضر با صراحت اعلام می‌کنم که ما امتیاز ندادیم و در مذاکرات آینده برجام نیز هیچ‌گونه امتیازی را به آمریکا نخواهیم داد. ما به دنبال توافق برد-برد هستیم. ما در خصوص برنامه هسته‌ای‌مان شفاف‌سازی می‌کنیم و آنها باید تحریم‌ها را رفع کنند. این نماینده مجلس تصریح کرد: در اوایل سال آینده ممکن است که نشست برجام برگزار شود و به نتیجه هم برسد.
حیدری به نقش چین در ایجاد توافق میان ایران و عربستان اشاره کرد و گفت: چالش‌های میان ایران و عربستان با مذاکرات دوجانبه حل‌وفصل شد. در نشستی که ایران و عربستان در عراق داشتند توافق شده بود که مسائل فی‌مابین حل شود و دو طرف توافق کردند که کشور ثالثی میزبان باشد. اما پایه‌های توافق از قبل ایجاد نشده بود. او ادامه داد: نقش چین در ایجاد روابط با کشورهای همسایه و تحولات بین‌المللی میان ایران و عربستان و تحولات بین‌المللی بر کسی پوشیده نیست. چین هم واسطه شد و هم میزبانی مذاکره ایران و عراق را پذیرفت و هم تلاش کرد که مذاکرات در چین به نتیجه برسد. طبیعی است که چین که میزبان بود می‌خواست روابط ایران و عربستان شکل بگیرد و در این زمینه نقش ایفا کند.
ارتباطات دیپلماتیک در حال افزایش است
حسین نوش‌آبادی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در خصوص توافق چین به «دنیای‌اقتصاد» گفت: با توجه به توافقی که میان ایران و عربستان انجام شد، موانعی که بر سر توسعه روابط ما با برخی کشورهای عربی بود، درحال حل شدن است. در این راستا اشتیاق و رغبت کشورها برای توافق‌نامه، انجام مراودات و ارتباطات دیپلماتیک در حال افزایش است.
او ادامه داد: تا دو ماه آینده سفارتخانه‌های ایران و عربستان در هر دو کشور بازگشایی می‌شود. با سفرهای متقابل میان ایران و عربستان توافق حاصل می‌شود اما باید سطح مذاکره‌کنندگان مشخص شود. نوش‌آبادی خاطرنشان کرد: روابط ایران با عمان، قطر و امارات خوب است منتها اینکه توافق قوی‌تری با برخی از این کشورها امضا کنیم و ارتباطات مستحکم‌تری را به وجود بیاوریم؛ مستلزم تصمیماتی است که شورای عالی امنیت ملی اتخاذ می‌کند. توافق جمهوری اسلامی با برخی کشورهای عربی در حوزه‌های دفاعی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی است. در قانون اساسی اولویت روابطمان را با همسایگان و کشورهای اسلامی تعریف کردیم.
نوش‌آبادی به نقش چین در توافق میان ایران و عربستان اشاره کرد و گفت: به هر حال زمانی‌که چین میزبانی را قبول می‌کند به این معناست که چین بازیگری قدرتمند و سازنده است. آمریکایی‌ها اذعان کردند که چینی‌ها موفق شدند دو کشوری را که یکی دشمن و دیگری هم‌پیمان آمریکاست، به یکدیگر نزدیک کنند. او گفت: ما مذاکرات متعددی را قبل از پکن در مسقط و بغداد هم داشتیم اما چون سطح مذاکرات پایین بود به توافقی نینجامید یا اختلافاتی بود که باید در سطح بالاتر تصمیم‌گیری می‌شد. در نهایت با حضور بالاترین مقام امنیتی دو کشور ایران و عربستان توافق‌نامه امضا شد.