سبدگردان، یک شخصیت حقوقی مجوز دار در بازار بورس ایران است که دارایی سرمایه دار حقیقی یا حقوقی را به منظور سود حداکثری در بازه یک ساله، مدیرتی می کند و کارمزدش، توافقی است و ربطی به کارمزد معاملاتی ۱.۵ درصد بورس ندارد. پاسخ به سوالات متداول کاربران را در این گفتار مرور میکنیم.
اگر شما مخاطب گرامی هم تجربه ای در این زمینه دارید، با ما در بخش کامنت به اشتراک بگذارید.
با ما همراه باشید.
سبدگردانی چیست؟
طبق بند هفدهم ماده یکم قانون بازار بورس و اوراق بهادار ایران، به فردی سبد گردان اطلاق می شود که یک شخصیت حقوقی باشد نه شخص حقیقی (من و شما). سبدگردان، باید قرارداد شفاف و مشخصی به منظور کسب انتفاع، نسبت به خرید و فروش اوراق بهادار برای سرمایه گذاری داشته باشد. فعالیت سبد گردان بایستی بر اساس دستورالعمل تاسیس و فعالیت سبدگردانی باشد که در بند چهارم ماده یکم قانون بازار بورس، ارائه شده باشد، صورت بگیرد.
سبدگردان در واقع هنر چیدمان صحیح دارایی ها را با رویکرد سودآوری حداکثری انجام می دهد و تلاش می کند که در بازه زمانی مشخص، ماکزیمم سود را از دارایی هایی که در اختیار اوست، بدست آورد. این نوع خدمات به سرمایه گذاران، سابقه ۱۰۰ ساله در جهان و سابقه چند دهه در ایران دارد و ده ها شرکت سبدگردان در ایران فعال است.
سبد گردانی، وظایف زیر را بر عهده دارد:
- تصمیم به خرید سهام از صنایع مختلف در بازه های زمانی مختلف
- تصمیم به فروش سهام از صنایع مختلف در بازه های زمانی گوناگون
- تصمیم به نگهداری سهام از صنایع مختلف در بازه زمانی مختلف
- تصمیم به خرید یا فروش اوراق بهادار به نام سرمایه گذاری معین توسط سبدگردان
بورس را هر روز در TSETMC.COM دنبال کنید
چند اصطلاح مهم در سبدگردانی
- سرمایه گذار: شخص حقیقی با حقوقی که سرمایه اش را در اختیار سبدگردان می‌گذارد.
- سبد اختصاصی: کل دارایی های شخص حقیقی یا حقوقی است که متعلق به سرمایه گذار بوده و بر اساس قراردادی که با سبدگردان منعقد می شود، در یک بازه زمانی خاص و با شرایط شفاف، در اختیار وی قرار می گیرد.
- سبدگردانی: کلیه فعالیت هایی که به تصمیم سبدگردان مجوز دار، در حوزه مدیریت سرمایه سرمایه گذار انجام می شود.
- پرتفوگردان: فردی که مدیریت دارایی را انجام و به نسبت مسئولیت خود، کارمزی مشخص دریافت می کند.
- امین: متولی سبد را امین می گویند. شخص حقوقی است که بر اساس دستورالعمل تاسیس سبدگردانی، انتخاب شده و وظایف مشخصی را در قبال سبدگردان دارد.
- متمم قرارداد: منظور از متمم قرارداد، هر گونه تغییر در محتوای قرارداد اصلی است. از برداشت سرمایه یا افزایش سرمایه و غیره. متمم قرارداد باید به امضا طرفین برسد.
چه عواملی روی انتخاب سهام توسط سبدگردان، تاثیر گذار است؟
سبدگردان، یک شخص حقوقی است که از مجموعه ای کارشناس نخبه بازار سرمایه تشکیل شده است. آن ها بر اساس تجربه خود از گذشته، حال و پیش بینی آینده بازار سرمایه، نسبت به خرید سهام از گروه هایی با پتانسیل عالی در میان مدت و بلند مدت استفاده می کنند و بر اساس تکنیک های تابلوخوانی، روانشناسی بورس، آنالیز فاندمنتال و تکنیکال، نسبت به خرید و فروش سهام اقدام می کنند.
سبدگردان، پرتفو متنوع از سهام از گروه های صنعتی مختلف تشکیل می دهد و به صورت مستمر، روند قیمتی را نظارت می کند. هر چقدر سبدگردان، با تجربه و زیرک و هوش تجاری بالا داشته باشد، توان حرفه ای او به منظور سود حداکثری افزایش می یابد.
آیا سبدگردان برای هر سرمایه گذاری، سبد اختصاصی تشکیل می دهد؟
بله. اگر شما به فلان سبدگردان مجوز دار در بازار بورس مراجعه کنید، بر اساس سرمایه شما وانتظار شما و میزان صبر شما، سبد اختصاصی ایجاد شده و نسبت به خرید و فروش سهام اقدام می کند. سطح ریسک پذیری شما واین که انتظار برگشت سرمایه ظرف چه مدت را دارید، نکته مهمی است که باید توجه کرد. پس، خدمت سبد گردان به شما، ساختار منسجم و دقیق ولی منعطف دارد.
(سبدگردان ها هم روز به این صفحه نگاه می کنند: TSETMC.COM)
حداقل مبلغ سرمایه برای سبدگردانی چقدر است؟
شرکت ها، مبلغ مشخصی برای سبدگردانی در نظر نمی گیرند. در واقع سقف ندارد. اما کفی داردکه گاها آن را عرف تعیین می کند. مثلا حداقل ۲۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان درنظر گرفته می شود. چون سبد گردان، مدیریت سرمایه شما را بر عهده می گیرد و خدمات مشاوره ای مجاز بورسی است، لذا، هزینه ای بابت این کار دریافت می شود.
قرارداد های سبد گردانی، معمولا ۱۲ ماهه است و شاید این موضوع مناسب حال نوسان گیرها و سهام داران کم تحمل نباشد. اگر شما قرارداد یکساله با سبدگردان منعقد کرده و پس از مدت کوتاهی خواستار فسخ قرارداد باشید، بایستی طبق بندهای قرارداد،اقدام کنید.
آیا به جز سبد گردانی و خرید و فروش شخصی سهام، راه دیگری هم برای سرمایه گذاری هست؟
بله. راه دیگر این است که از خدمات صندوق های سرمایه گذاری مشترک استفاده کنید. این صندوق ها نیز با استقبال گسترده جامعه سهامداران حقیقی یا حقوقی بازار بورس ایران مواجه شده ومنافع زیادی را برای آنان در یک دهه اخیر که شاهد رشد شاخص کل بورس و ورود به کانال ۲۰۰ هزار واحدی شدیم، به ارمغان آورده است.
شما می توانید برای سرمایه خود، از خدمات سبد گردانی و صندوق سرمایه گذاری مشترک استفاده کنید.
آیا کد سبد خاصی برای سبدگردانی صادر می شود؟
کلیه قرارداد های سبد گردانی، دارای کد سبد اختصاصی است که سازمان بورس تعیین می کند و با حروف PRX آغاز می شود. اگر شما دیدید که کد با پی آر ایکس آغاز شد، یعنی مربوط به سبدگردان است و دارایی های آن ها به سرمایه گذار حقیقی یا حقوقی تعلق دارد و نه شرکت خاص.
کارمزد سبدگردانی چقدر است؟
کارمزد به ۲ بخش مدیریتی و عملکرد مرتبط است. کارمزد مدیریتی، مبتی بر اخد کارمزد ثابت مختصر و بر اساس دارایی تحت مدیریت است. کارمزد مدیریت دارایی ۲ میلیارد ریال با ۲۰ میلیارد ریالی فرق می کند. کارمزد عملکرد نیز در واقع متناسب با افزایش بازده سبد سهام مدیریت شده، با توافق طرفین، تعیین و قابل برداشت است.
پس، کارمزد سبدگردانی، ۱.۵ ٪ در هر خرید و فروش نیست. یک و نیم درصد، کارمزد معاملات در بازار سرمایه است که شامل مالیات نیز می شود و ربطی به کارمزد سبد گردان ندارد.
فرق سبدگردانی با صندوق سرمایه گذاری جسورانه (خطرپذیر) چیست؟
توجه کنید که سبدگردانی، هیچ سرمایه ای در اختیار شما قرار نمی دهد. این شما هستید که سرمایه خود را برای مدیریت و سودآوری، در اختیار سبدگردان قرار می دهید. اما صندوق سرمایه گذاری جسورانه (VENTURE CAPITAL) در واقع، برای سرمایه گذاری روی استارت آپ و شرکت های نوپااست که ریسک بالا و سودآوری بالا برای آن ها متصور هستیم.
در واقع VC ها به شما سرمایه می دهند. اما سبدگردان ها به مدیریت سرمایه شما اقدام می کنند. ۵ صندوق سرمایه گذاری جسورانه در سال ۱۳۹۸ در بازار بورس ایران ثبت شده است که در این لینک در دسترس هستند.
چه شرکت های سبدگردانی در ایران فعال هستند؟
کلیه متقاضیان سبدگردانی، باید تقاضای خود را به سازمان بورس ایران ارائه کرده تا پس از احراز صلاحیت، مجوز فعالیت برای آن ها صادر شود. هر شخص حقیقی یا حقوقی که بدون مجوز سازمان بورس، به هر صورتی (اعم از سایت و کانال تلگرام و اینستاگرام و غیره) نسبت به مشاوره و سبدگردانی سرمایه و سهام سهامداران اقدام کند، مرتکب تخلف شده است و با وی طبق موازین قانونی برخورد می شود.
فهرست کلیه شرکت های سبد گردان در سال ۱۳۹۸ را در این لینک مشاهده کنید.
اگر بخواهم شرکت سبدگردانی ثبت کنم، چه باید بکنم؟
شما باید مجوز سبدگردانی از سازمان بورس و اوراق بهادار ایران دریافت کنید و فرم ها و مدارک لازم را تکمیل و تسلیم دبیرخانه سازمان بورس در تهران نمایید. کلیه فرم ها و مدارک مورد نیاز شما در این URL در قالب فایل.RAR در دسترس می باشد.
چگونه متوجه بشوم که کدام شرکت سبدگردان، سود بیش تری در سال پیش داده است؟
برای آشنایی با وضعیت سودآوری شرکت های سبدگردان که مجوز از سازمان بورس دارند، توصیه می کنیم به این لینک مراجعه و گزارش های سالانه تفکیکی آن ها را مطالعه کنید. توجه داشته باشید که تنها سودآوری در یک مقطع خاص، دال برای انتخاب نهایی شما برای استفاده از خدمات سبدگردان خاص نیست و باید روند، ترکیب سهام، رویکرد سبدگردان و مسائل دیگر نیز مورد بررسی قرار بگیرد.
خودم سرمایه گذاری کنم یا به سبدگردان بدهم؟
اگر سرمایه حداقل ۵ میلیارد ریالی به بالا دارید و تازه وارد در بازار سرمایه هستید، بخشی از آن را به صندوق سرمایه گذاری مشترک و بخشی نیز به سبدگردان مجوز دار بدهید. پس از یکسال، بررسی کنید که سودآوری کدام بیش تر بوده است.
سودآوری هر کدام را در سال دوم، با یک نخبه بورسی در میان بگذارید تا این فرد، ترکیب سبدی که صندوق سرمایه گذاری و سبدگردان در نظر گرفته ود و این مقدار سود حاصل شد را بررسی کند. گاها این فرد می تواند تشخیص دهد که رویکرد و عملکرد و هوش تجاری صندوق سرمایه گذاری یا سبدگردان در بازه زمانی خاص بازار، مفید بوده یا خیر.
همراه گرامی
همه اطلاعات پانصد و سی و پنجاه شرکت بورسی پذیرفته شده تا مرداد ۹۸ را در tsetmc.com ببینید و صورت های مالی آن ها را در قالب PDF در سایت CODALIR. شاخص کل بورس ایران تا سال ۱۴۰۰، روند صعودی خواهد داشت و سرمایه گذاری در بورس، توصیه می شود.