گزارشی که بانک مرکزی به‌تازگی از جزئیات تسهیلات بانکی اعطاشده در ۱۰ ماهه اول سال ۱۴۰۲ منتشر کرده، حاکی از آن است که سهم تسهیلات مسکن از کل وام‌های اعطاشده به خانوارها، برابر با ۳۳ درصد بوده است؛ در این بین سهم مسکن در تمام تسهیلات پرداخت شده در این بازه، ۱۰ درصد برآورد می‌شود.
به گزارش روند بازار، یکی از چالش‌هایی که بازار مسکن با آن روبه‌روست، مساله امتناع بانک‌ها از پرداخت تسهیلات مربوط به این بخش است. این مساله از موانع پیشبرد واحدهای نهضت ملی مسکن نیز محسوب می‌شود. پروژه نهضت ملی مسکن بیش از دو سال به‌دلیل کمبود آورده حتی به مرحله کلنگ‌زنی هم نرسیده بود و هنوز از مشکل دریافت تسهیلات رهایی نیافته است.
حسین جنتی، مدیرکل راه‌وشهرسازی استان تهران در این زمینه گفته است: در حال حاضر روند پرداخت تسهیلات ساخت توسط بانک‌ها مناسب نیست و همین امر باعث شده است که میزان آورده متقاضیان هم افزایش نیابد. او به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است، در صورتی‌که روند پرداخت تسهیلات ساخت توسط بانک‌ها سرعت گیرد سرعت اجرای پروژه‌ها هم دو برابر می‌شود و از سوی دیگر، این امر باعث می‌شود که روند میزان سرمایه بانک‌های همراه بیشتر شود.
با این اوصاف، بانک‌ها در سال ۱۴۰۲ چند درصد از تسهیلات خود را به بخش مسکن اختصاص داده‌اند؟
سهم وام‌های مسکن در تسهیلات پرداخت شده چقدر است؟
بانک مرکزی به‌تازگی گزارشی از میزان تسهیلات پرداخت‌شده توسط بانک‌ها در ۱۰ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ منتشر کرده است که نشان‌دهنده میزان تسهیلات پرداخت‌شده در چهار طرح مختلف مربوط به بخش مسکن است.
بر این اساس، سهم وام جعاله پرداخت‌شده به خانوارهای کشور ۳.۶ درصد، تسهیلات خرید مسکن غیرنوساز ۶.۱ درصد، وام خرید مسکن نوساز ۳.۴ درصد و سهم وام ودیعه مسکن تنها ۱.۴ درصد بوده است.
همچنین مطابق با این آمارها مشخص می‌شود سهم وام مسکن از کل وام‌های اعطاشده به خانوارها برابر با ۳۳ درصد بوده است. در این بین، سهم مسکن در تمام تسهیلات پرداخت شده در ۱۰ ماه نخست سال ۱۰ درصد برآورد می‌شود.
عملکرد بانک‌ها در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن
قانون جهش تولید مسکن که تصویب آن به سال ۱۴۰۰ بازمی‌گردد معین کرده است که باید بانک‌ها ۲۰ درصد از تسهیلات خود را سالانه به وام نهضت ملی مسکن اختصاص دهند؛ به این ترتیب، سال اول اجرای قانون یعنی شهریور ۱۴۰۰ تا شهریور ۱۴۰۱، باید ۲۶ بانک و مؤسسه مالی ۳۶۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت می‌کردند. در سال دوم اجرای قانون نیز از شهریور ۱۴۰۱ تا شهریور ۱۴۰۲ نیز این تسهیلات تکلیفی ۴۵۸ هزار میلیارد تومان بوده است.
بنابراین، طی دو سال گذشته بانک‌ها باید ۸۱۸ همت تسهیلات پرداخت می‌کردند، این در حالی‌ست که بررسی عملکرد بانک‌ها با احتساب سه ماه پاییز امسال نشان می‌دهد، در مجموع حدود ۲۳۴ همت قرارداد برای پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن امضا شده و این میزان تنها حدود ۲۴ درصد از کل تعهدات است.
بنابراین با وجود اینکه تمرکز اصلی دولت در زمینه مسکن‌سازی است و اصلی‌ترین طرح دولت سیزدهم نیز نهضت ملی مسکن قلمداد می‌شود، اما این دولت حتی نتوانسته است بانک‌ها را در این زمینه متعهد به پرداخت تسهیلات مربوط به این پروژه کند.
این در حالی‌ست که با توجه به آمارها، دیگر تسهیلات مربوط به بخش مسکن نیز شرایط بهتری ندارد و با توجه به تورم در بازار اجاره و قیمت‌های بالا در بازار مسکن مردم شانس زیادی برای دریافت تسهیلات ندارد.
این روند نه‌تنها باعث می‌شود پروژه نهضت ملی مسکن پویایی خود را از دست داده و پیشبرد آن کند باشد، بلکه در ابعاد دیگر دست مردم را بیش از پیش از خرید سرپناهی برای زیست معمولی دور می‌کند.