پیدا کردن یک شغل خوب که در کنار درآمد دلخواه جایگاه اجتماعی خوبی داشته باشد و انجام هرروز آن برای ما لذت‌بخش باشد، ایده‌آل‌ترین شکل زندگی هر فردی را رقم خواهد زد. برای رسیدن به شرایط دلخواه لازم است عوامل مؤثر در انتخاب شغل را در نظر بگیریم. درواقع پیدا کردن شغل به خودی خود می‌تواند با یک جستجوی ساده در وب سایت‌هایی مانند ایران مشاغل که به ثبت اگهی مشاغل در کشور مشغول هستند انجام می‌شود، اما آیا هر شغلی برای ما مناسب است؟ آیا حالا که دوره تحصیلات دانشگاهی را به پایان رسانده‌این برای ایجاد تغییر و رفتن به سمت درست دیر شده است؟
شناخت عوامل مؤثر
عوامل مؤثر در انتخاب شغل مناسب را می‌توانیم در هفت عنوان بررسی کنیم. از همین ابتدا به یاد داشته باشید که به صرف تحصیل در یک رسته آینده شما با آن گره نخورده است. بنابراین در هرجایی از مسیر زندگی متوجه شدید راه را اشتباه رفته‌اید، کافی است مسیر را عوض کنید و از تغییر نترسید. حال اگر بخواهیم اصلی‌ترین عوامل موجود را بررسی کنیم، لیست زیر را خواهیم داشت.
داشتن مهارت
از قدیم گفته‌اند: «کار را به کاردان بسپار»، به این ترتیب امکان ندارد بدون داشتن مهارت کافی بتوانید شغل موردنظر خود را بیابید. این از عوامل اکتسابی مهم است. بنابراین اگر تصور می‌کنید به شغلی علاقه دارید، اما توانایی کافی برای ورود به آن را ندارید، می‌توانید با مهارت‌آموزی و گذراندن دوره‌های کارآموزی آغاز کنید. مهارت با تمرین و کار یاد به دست می‌آید، پس این همت شما است که شما را به نتیجه خواهد رساند.
باید بگوییم که توانایی‌های اکتسابی نقش بسیار زیادی در موفقیت افراد دارند. شاید شما نتوانید شرایط زندگی خود را تغییر دهید، اما می‌توانید از راه کسب مهارت‌های لازم، حرفی برای گفتن داشته باشد.
ارزش‌ها و اصول هر فرد
اگر نوع‌دوستی از ارزش‌های یک فرد باشد، احتمال اینکه بتواند در رشته‌های پرستاری و پزشکی موفق شود هم کمتر می‌شود. بنابراین اگر فاکتور اول، یعنی مهارت نیز وجود داشته باشد، اما بیمار احساس نکند که می‌تواند به پزشک یا پرستار خود تکیه کند، کار مشکل خواهد شد. به این ترتیب بهتر است ارزش‌های ما همسو با حرفه‌ای باشد که قصد انتخاب آن را داریم.
محدودیت‌های افراد
همه ما محدودیت‌هایی داریم. برای مثال خانمی که به تازگی مادر شده است، نمی‌تواند ساعات زیادی دور از فرزند خود باشد، پس محدودیت رفت و آمد دارد. برای چنین شخصی پیدا کردن شغلی که شرایط دورکاری داشته باشد بهتر است. به همین ترتیب دانشجویی را در نظر بگیرید که به دنبال کار پاره وقت است. طبیعی است که باید در شهر محل تحصیل خود مشغول به کار شود. بنابراین پیش از هر جستجویی مشخص کنید که محدودیت‌های شما چیست. آیا مکانی یا زمانی است؟ یا اینکه به نوع کار هم مربوط می‌شود؟
روحیه بلندپروازی
برخی می‌گویند «دوست ندارم پشت میز نشین باشم» و برخی دیگر هم معتقدند «زندگی باید بدون دغدغه باشد». پس درنظر بگیرید که روحیه بلدپروازی از مهمترین عوامل مؤثر در انتخاب شغل است. اگر به دنبال یک زندگی عادی هستید، احتمالاً شغل‌هایی با درآمد ثابت برای شما بهتر هستند. در مقابل اگر به پیشرفت زیاد فکر می‌کند، راه‌اندازی یک کسب و کار شخصی گزینه بهتری است.
نیازهای جامعه و بازار کار
انتخاب شغل، تنها با در نظر گرفتن علاقه و استعداد دشوار است. تصور کنید نیاز شغلی ایران ایجاب نکند که افراد به دنبال رشته خاصی بروند، اما شما به عنوان یک علاقه‌مند اصرار بر ورود به آن حوزه خاص داشته باشید. به این ترتیب تنها درصورتی موفق خواهید شد که با تلاش بسیار نیاز به خدمات یا محصولات خود را در جامعه ایجاد کنید، در غیر این صورت شکست خواهید خورد.
هدف از طرح این نکته، این نیست که شما را از ایده‌تان هرچند دور از دسترس ناامید کنیم، اما به عنوان یک حقیقت باید در نظر داشته باشید که اگر بتوانید از بین نیازهای جامعه شغل خود را انتخاب کنید، احتمال موفقیت بیشتر است.
شخصیت افراد
عوامل مؤثر در انتخاب شغل که از شخصیت فرد نشئت می‌گیرند، به اندازه سایر مواردی که معرفی کردیم مهم هستند. در ابتدا سعی کنید با انجام آزمون‌های معتبر تیپ شخصیتی خود را پیدا کنید و سپس از نتایج آن برای انتخاب شغل استفاده کنید.
یکی از مواردی که اغلب ما را آزار می‌دهد، این است که افراد دور و بر ما تلاش می‌کنند یک تیپ شخصیتی را برتر از دیگری جلوه دهند و باعث شوند ما از رفتار خود شرمنده و در صدد تغییر آن باشیم. برای مثال اغلب افراد جامعه درونگرایان را افرادی خجالتی و گوشه‌گیر می‌دانند و تنمی‌توانند مرز بین این دو را تشخیص دهند. به این ترتیب وقتی فردی درونگرا را می‌بینند که تنها با افراد خاصی گرم می‌گیرد یا در برخی بحث‌ها شرکت نمی‌کند با برچسب‌هایی مثل گوشه گیر او را آزار می‌دهند. اما حقیقت این است که، هیچ اشکالی در هیچ تیپ شخصیتی وجود ندارد. تنها چیزی که اهمیت دارد، این است که باید بدانیم هر تیپ شخصیتی معمولاً در چه شغل‌هایی موفق‌تر است.
عوامل خارجی و محیطی
بریخ عوامل وجود دارند، که خارج از کنترل ما هستند، اما ما به واسطه زندگی در آن شرایط، باید آن‌ها را به عنوان عوامل مؤثر در انتخاب شغل در نظر داشته باشیم. برای مثال موقعیت اجتماعی خانواده، شرایط جغرافیایی محل زندگی، وضعیت اقتصادی، گذر از شیوه سنتی انجام کارها به شیوه ماشینی، عقاید مذهبی، جنسیت، والدین و اطرافیان و آشنایان.
سخن نهایی
داستان انتخاب شغل مناسب، بسیار طولانی‌تر از این ۷ موردی است که به عنوان عوامل مؤثر در انتخاب شغل معرفی کردیم. توصیه ما این است که پیش از هر اقدامی ابتدا یک قلم و کاغذ بردارید و شروع به نوشتن اطلاعات خود کنید. برای این کار کافی است از همین ۷ مورد بالا کمک بگیرید. برای مثال در بحث شخصیت، شروع به یادداشت عادات خود کنید و ببینید که این عادات چه اطلاعاتی به شما می‌دهند. پس از آنکه زمان خوبی را صرف این کار کردید، لیستی از همه بایدها و نبایدها و توانایی‌های خود خواهد داشت، که همگی شما را برای تنظیم یک رزومه خوب و در نهایت رسیدن به شغل مطلوب یاری می‌دهند.