وضعیت انتشار کتاب در سال ۱۴۰۱؛ کتاب ۴۵ درصد گرانتر شد
بررسی آمارهای موجود از نشر کتاب در سال ۱۴۰۱و مقایسه آن با سال۱۴۰۰ نشان میدهد که با کاهش عناوین و افزایش ۴۵ درصدی قیمتها مواجه هستیم.
به گزارش روند بازار به نقل از خبرگزاری تسنیم، وضعیت نشر در سالهای اخیر بغرنجتر شده است. اگر در گذشته مشکلات اقتصادی سایه سنگینی بر سر نشر داشت، با ورود ویروس منحوس معادلات این حوزه بر هم خورد و مهمترین آوردگاه ناشران یعنی نمایشگاه کتاب نیز برای دو سال از آنها گرفته شد.
سال گذشته اما، نمایشگاه کتاب بعد از دو سال وقفه برگزار شد و ناشران با امید بیشتری به انتشار کتاب روی آوردند که آمارهای نشر نشان میدهد ناشران تلاش کردهاند تا با وجود همه معایب و محسناتی که در این صنعت وجود دارد روند انتشار کتاب در ایران را با کاهش تیراژ حفظ کنند و در مقابل مشکلات اقتصادی ایستادگی کنند؛ از این رو شمارگان چاپ کتاب طی دوره یاد شده آب رفت و قیمتها نیز رو به افزایش حرکت کرد.
این درحالی است که اگرچه ورود کاغذ داخلی به چرخه نشر از شهریور ماه موجب شد تا دست ناشران برای انتشار کتاب تا اندازهای باز شود، اما محدود بودن میزان تولید و عدم تمایل برخی از ناشران به استفاده از کاغذ ایرانی، گرانی کاغذ خارجی را همواره تبدیل به دغدغهای برای صنعت نشر کرد و قیمتها به ویژه در ماههای پایانی سال از آن متاثر شد.
سبقت تالیف از ترجمه
بر اساس آمارهای رسمی خانه کتاب، در سال ۱۴۰۱ بالغ بر ۹۸ هزار و ۹۰۹ عنوان کتاب منتشر شد که ۷۱ هزار و ۳۶۸ عنوان آن یعنی ۷۲.۱۵ درصد کل کتابهای منتشر شده تالیفی و مابقی معادل ۲۷ هزار و ۵۴۱ عنوان یا ۲۷.۸۴ درصد ترجمه بود و اگرچه این اتفاق میمون در صنعت نشر کشورمان حکایت از فاصله گرفتن ناشران از ترجمه داشت اما واقعیت امر اینجاست که در مجموع و مقایسه آمار کل با دوره مشابه سال قبل کاهش ۱۲ درصدی انتشار کتاب را نشان داد.
این درحالی است که در میان عناوین منتشر شده نشر در سال گذشته، ۶۱ هزار و ۳۰۴ عنوان کتاب چاپ اول و ۳۷ هزار و ۶۰۵ عنوان تجدید چاپ است. شمارگان کل کتابهای منتشر شده در در این دوره نیز یکصد و یک میلیون و هفتصد و هشتاد و سه هزار و دویست و هشتاد و هفت نسخه بوده است و میانگین آن نیز هزار و ۲۹ نسخه ثبت شد و ثابت کرد که میانگین شمارگان کتاب در سال ۱۴۰۱ به نسبت سال پیش از آن، با کاهش ۵۴ نسخهای مواجه بوده است. البته باید توجه داشت که این میانگین بر اساس خوداظهاری ناشران است و آمار چندان دقیقی برای محاسبه شمارگان کتاب وجود ندارد.
اما نکته قابل توجه در تمامی آمارهای ثبت شده رسمی میانگین قیمت کتاب در سال ۱۴۰۱ بود که به ۸۳ هزار و ۶۰۰ تومان رسید و در مقایسه با میانگین قیمت کتاب در سال پیش یعنی ۱۴۰۰ (۵۷ هزار و ۷۰۰ تومان) بیانگر این واقعیت شد که کتاب با افزایش حدود ۴۵ درصدی قیمت مواجه شده است.
در میان ردههای دیویی نشر، بیشترین عناوین منتشر شده در سال ۱۴۰۱ متعلق به حوزه ادبیات ۱۸ هزار و ۲۷۳ نسخه و پس از آن کودک و نوجوان با ۱۷ هزار و ۶۵۴ عنوان قرار دارد.
در حوزه ادبیات، ۱۲ هزار و ۷۵۳ عنوان کتاب تالیفی و ۵ هزار و ۵۲۰ عنوان ترجمه بوده است، ناشران تهرانی ۱۲ هزار و ۲۹۷ عنوان کتاب در حوزه ادبیات منتشر کردهاند و ناشران شهرستانی ۵ هزار و ۹۷۶ عنوان را به بازار نشر معرفی کردند.
این درحالی است که در میان کتابهای منتشر شده حوزه ادبیات، ۱۲ هزار و ۲۱۷ عنوان چاپ اول و ۶ هزار و ۵۶ عنوان تجدید چاپ هستند و میانگین شمارگان در حوزه ادبیات ۷۱۰ نسخه بوده و میانگین قیمت کتاب در این حوزه نیز ۸۰ هزار تومان ثبت شده که در قیاس با قیمت کتابهای ادبیات سال گذشته ۵۲ درصد گرانتر به بازار عرضه شدهاند.
اما با نگاهی دوباره و دقیقتر به تعداد کتابهای منتشر شده حوزه ادبیات با ۱۲ هزار و ۲۱۷ عنوان کتاب چاپ اول روبرو میشویم و در ادامه ۶ هزار و ۵۶ عنوان کتاب نیز تجدید چاپی را میبینیم که مقایسه بین تعداد کتابهای چاپ اول و تجدید چاپی در سال گذشته و سال ماقبل آن نشان میدهد، افزایش تعداد عناوین در سال ۱۴۰۱ بیشتر متوجه کتابهای چاپ اول بوده و تجدید چاپیها به نسبت از شمار کمتری برخوردار شدهاند.
اما همچنان به نسبت شمار بالایی دارند و برخی فعالان این عرصه معتقدند یکی از مهمترین دلایل این امر به کمبود کاغذ در سال جاری برای ناشران مرتبط است، ناشران با توجه به قیمت کاغذ در بازار آزاد و نبود کاغذ یارانهای ترجیح دادند بیشتر به انتشار چاپ اولها بپردازند و از شمار تجدید چاپیها کاستهاند.
در همین حال بسیاری از کارشناسان حوزه نشر یکی از مهمترین چالشهای پیش روی صنعت نشر در سال ۱۴۰۲ شمسی را کاهش تولید محتوا و انتشار کتابهای تازه عنوان کردهاند، نکتهای که مسئولان و سیاستگذاران در صنعت نشر میتوانند با استفاده از راهکارهایی مانع از تحقق آن شده و حمایتهای اصولی و عملی را برای بهبود شرایط صنعت نشر شوند.