کاهش تقریبی ۲۰ واحد درصدی تورم اقلام خوراکی از خرداد تا تیر، نشان از پایان اثر تورمی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی دارد.
به گزارش روند بازار، بانک مرکزی اعلام کرد تورم ماهانه اقلام خوراکی از ۲۵.۴ درصد در خرداد به ۵.۷ درصد در ماه تیر کاهش یافت. کاهش حدود ۲۰ واحد درصدی تورم اقلام خوراکی از خرداد تا تیر، به وضوح پایان اثر تورمی حذف ارز ۴۲۰۰تومانی را نشان می‌دهد.
تسنیم گزارش داد، بانک مرکزی در پاسخ به یک رسانه منتقد دولت توضیح داد: در خصوص ادعای مطرح شده مبنی بر تناقض کاهش رشد پایه پولی و افزایش تورم، لازم به توضیح است که مهم‌ترین اجزای تشکیل دهنده تورم، تورم از ناحیه عرضه، تورم از ناحیه تقاضا و انتظارات تورمی است.
بنابراین کنترل متغیرهای پولی اعم از پایه پولی و نقدینگی که از اجزای مهم تورم از ناحیه تقاضا به شمار می‌روند، بخشی از روند کنترل تورم به حساب می‌آید.
همان‌گونه که مقامات اقتصادی دولت و کارشناسان اقتصادی پیش از این گفته بودند، سیاست حذف ارز ترجیحی به‌طور موقت از جانب عرضه موجب شوک در ماه‌های اردیبهشت و خرداد و همچنین افزایش نرخ تورم ماهانه می‌شود.
اما بر اساس گزارش مرکز آمار در تیر ماه با تخلیه اثر حذف ارز ترجیحی شاهد کاهش کم‌سابقه نرخ تورم ماهانه از ۱۲٫۲درصد در خرداد به ۴٫۶درصد در تیرماه هستیم. لذا تفکیک اجزای تورم شامل تورم از ناحیه عرضه و تقاضا امر مهمی است.
کاهش کم‌سابقه نرخ تورم ماهانه در ماه تیر
پیش از این و در گزارش تورم خرداد مرکز آمار، اثر تورمی حذف ارز ۴۲۰۰تومانی مشخص شده بود، چراکه نرخ تورم ماهانه به‌عنوان سریع‌ترین نشانگر تورم از ۳٫۵ درصد در اردیبهشت به ۱۲٫۲درصد در خرداد افزایش یافته بود.
به‌طور خاص تورم اقلام خوراکی که مرکز ثقل تورم ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰تومانی بود، پس از اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها از ۳٫۳درصد به ۲۵٫۴درصد افزایش یافت.
گزارش اخیر مرکز آمار نشان داد تورم ماهانه که به نوعی حسگر آنی تورم است، به ارقام پیش از حذف ارز ۴۲۰۰تومانی بازگشته و در نتیجه پیش‌بینی دولت مبنی بر موقتی بودن شوک تورمی این طرح، درست بوده است.
بر اساس این گزارش تورم اقلام خوراکی از ۲۵٫۴درصد در خرداد به ۵٫۷درصد در تیر کاهش یافت. کاهش حدود ۲۰ واحد درصدی تورم اقلام خوراکی از خرداد تا تیر، به وضوح پایان اثر تورمی حذف ارز ۴۲۰۰تومانی را نشان می‌دهد.
همچنین تورم اقلام غیرخوراکی از ۴٫۴درصد در خرداد به ۳٫۸درصد در تیر کاهش یافت. در نهایت تورم ماهانه کل از ۱۲٫۲درصد در خرداد به ۴٫۶درصد در تیر کاهش یافت. همچنین در تیر ماه سال جاری تورم نقطه به نقطه معادل ۵۴درصد و تورم سالانه معادل ۴۰٫۵درصد به ثبت رسید.
چشمانداز تورم در ماه‌های پیش رو
با توجه به پایان تدریجی شوک تورمی حذف ارز ۴۲۰۰تومانی، اکنون مولفه‌های پولی مهم‌ترین عامل باقی‌مانده تورم در کشور هستند. نقدینگی و به‌ویژه پایه پولی در شرایط فعلی اقتصاد ایران، عامل عمده تورم بالای فعلی هستند که کنترل آنها، کاهش تورم در ماه‌های آینده را تضمین می‌کند.
این موضوع البته از ابتدا مورد توجه دولت بوده، به‌طوری که دولت پس از واکسیناسیون عمومی و کنترل کرونا، مهم‌ترین اولویت خود را کنترل تورم عنوان کرده است.
دولت در مسیر کنترل رشد شاخص‌های پولی البته تاکنون موفق بوده به‌طوری که آمارهای بانک مرکزی هم از کند شدن آهنگ رشد نقدینگی و پایه پولی در ماه‌های اخیر حکایت دارد.
در همین رابطه به‌طور خاص کند شدن سرعت رشد پایه پولی در ماه‌های اخیر از جمله نشانه‌های توفیق دولت در مسیر کنترل تورم در ماه‌های آینده است. کاهش سرعت رشد پایه پولی از ۹٫۲درصد در سه ماهه ابتدایی سال گذشته به ۶درصد در سه ماهه ابتدایی سال جاری، جدیدترین شاهد از مسیر صحیح دولت در کنترل تورم است.
تداوم این مسیر و کاهش بیشتر سرعت رشد پایه پولی و نقدینگی، تورم را در نیمه دوم سال ناگزیر از کاهشی شدن می‌کند. همچنین خاطرنشان می‌شود، طبق پیش‌بینی‌ها اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها و سیاست حذف ارز ترجیحی در ماه‌های نخست اجرای طرح موجب اصلاح و افزایش قیمت کالاهای اساسی مرتبط با تخصیص ارز ترجیحی شد،
لیکن با توجه به تقلیل و حتی حذف مولفه‌های افزایش‌دهنده نرخ تورم از این محل، روند افزایشی تورم ماهانه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در تیرماه متوقف و معکوس شد و لذا انتظار می‌رود این روند کاهشی تورم ماهانه استمرار داشته باشد.
علاوه بر این با توجه به اینکه نرخ تورم سالانه معادل میانگین تورم ۱۲ ماهه است، با کند شدن روند افزایشی تورم ماهانه ناشی از تخلیه اثر حذف ارز ترجیحی، کاهش تورم سالانه نیز محتمل خواهد بود.