۸ روش خانگی کنترل عوارض جانبی درمان سرطان
شیوههای درمان سرطان راه درازی را پیمودهاند. بعضی از آنها میتوانند بر سایر قسمتهای بدن نیز تاثیر بگذارند. اینها عوارض جانبی نامیده میشوند.
وقتی بدانید کنترل عوارض جانبی درمان سرطان چگونه است، این امر میتواند زندگی روزانه را برای تان راحتتر کند. درمانهای سرطان میتوانند باعث یک سری از عوارض جانبی بشوند، و این عوارض از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند – حتی در بین کسانی که درمان یکسانی رویشان انجام میشود.
اینکه چه تاثیری بر شما میگذارد به چیزهایی مانند موارد زیر بستگی دارد:
– چند سال دارید
– آیا ناراحتیها یا بیماریهای دیگری نیز دارید
پزشکتان بخشی از تیمی است که به شما کمک می کند با هرآنچه پیش میآید کنار بیایید. به او دربارهی هر عارضهی جانبی که میبینید یا احساس میکنید توضیح دهید.
کنترل عوارض جانبی درمان سرطان
۱. اشتها
درمان سرطان میتوانید بر سوخت و سازتان تاثیر بگذارد، و باعث شود کمتر احساس گرسنگی کنید. اما تغذیه خوب کاملا حیاتی است.
سعی کنید هر روز به جای سه وعدهی سنگین مرسوم پنج یا شش وعدهی کوچک مصرف کنید. چیزهایی بخورید که کالری و پروتئین فراوان دارند، مانند کره، پنیر، بستنی…
اگر برای چشیدن غذاها مشکل دارید، ادویه یا چاشنی اضافه کنید تا طعم بهتری به آنها بدهید. اگر دهانتان مزهی فلزمانند گرفته، نعناع بمکید یا قطرهی لیمو قبل از غذا خوردن مصرف کنید.
۲. مشکلات دهان
درمانهای سرطان میتوانند به سلولهای دهانی آسیب بزنند یا باعث ترشح کمتر بزاق بشوند.
اگر دهانتان خشک است:
– در طول روز مدام آب بنوشید و دهان تان را تر کنید.
– دهانتان را چند بار در روز با مخلوطی از آب گرم، نمک و جوش شیرین بشویید
اگر دهانتان درد میکند:
– از تیم پزشکی دربارهی قرصهای لوزی یا اسپریهایی که ناراحتی را بیحس میکنند سوال کنید،
– از خوردنی خوراکیهای ترد، نمکی، تند یا شیرین بپرهیزید.
– نوشیدنی الکلی یا دخانیات مصرف نکنید.
– محض احتیاط، هر روز دهانتان را چک کنید که زخمی نشده باشد.
۳. حالت تهوع
اگر اغلب احساس ناراحتی معده میکنید، ممکن است مصرف دارو به رفع این ناراحتی کمک کند. ممکن است خوردن یک وعدهی مختصر پیش از انجام درمان مفید باشد. اگر غذاهای چرب، سرخ کرده یا تند شما را اذیت میکند، از مصرف آنها پرهیز کنید.
در توالت: اگر به نظر میرسد نیاز به قضای حاجت دارید، اما نمیتوانید این کار را انجام دهید – یعنی یبوست دارید – سعی کنید مایعات بیشتر بنوشید، خوراکیهای فیبر دار بخورید و فعالیت جسمی بیشتری انجام دهید.
اگر مدفوع آبکی (اسهال) دارید، باید از موارد زیر پرهیز کنید:
– کافئین
– الکل
– آب پرتقال یا آب آلو
– لبنیات
– خوراکیهای فیبر دار، چربی دار یا یا پر ادویه
اگر موقع ادرار کردن مشکل دارید – مثلا احساس سوزش یا خونریزی – دست کم در روز ۸ فنجان مایعات بنوشید. ادرارتان باید رنگی شفاف یا زرد داشته باشد. اما از خوردن کافئین، الکل، غذاهای تند، و مصرف دخانیات بپرهیزید. این کار ممکن است به ادرار کردن زیاد نیز کمک کند، لباس زیر پنبهای و لباسهای گشاد بپوشید، و به جای حمام کردن دوش بگیرید.
۴. خونریزی
ممکن است متوجه شوید که اگر تصادفا قسمتی از بدنتان را ببرید، ممکن است تا بند آمدن کامل خونریزی مدت زمان بیشتری طول میکشد. این به خاطر آن است که بعضی درمانها میتوانند به توانایی لخته شدن خون آسیب بزنند. همچنین ممکن است به راحتی بدنتان کبود شود یا لکههای بنفش یا قرمز روی پوستتان ببینید.
در اینجا توصیههایی برای پرهیز از بریدگی و کبودی به شما ارائه میشود:
– به آرامی مسواک کنید، و از مسواکهایی با موی نرم استفاده کنید
– هرجا میروید کفش بپوشید و حتی وقتی داخل خانه هم هستید کفش به پا داشته باشید
– به جای تیغ یک بار مصرف با ماشین ریش تراش اصلاح کنید
– اگر دچار بریدگی شدید، یک تکه پارچهی تمیز را روی آن محکم فشار دهید.
– بعضی انواع داروهای مسکن مثل آسپرین، میتوانند باعث خونریزی بیشتر شوند. از تیم پزشکیتان بپرسید به جای آنها باید از چه چیزی استفاده کنید.
۵. ریزش مو
درمانهای سرطان میهوانند به سلولهایی که باعث رشد مو میشوند آسیب بزنند. اگر موهایتان تنک شده است، آن را با شامپویی ملایم بشوید و آرام خشک کنید؛ از برسهای دارای موهای نرم استفاده کنید. اگر مویتان به طور کامل کنده میشود، به فروشگاههایی بروید که کلاهگیس به بیماران سرطانی میفروشند. ممکن است بیمهی درمانیتان هزینهی آن را پرداخت کند. با رشد مجدد موها، آن را فقط دو بار در هفته بشوید، و از شانههای دندانهدار به جای برس استفاده کنید.
۶. ورم
بعضی از درمان ها باعث می شوند مایعات در بدن جمع شود، و ممکن است متوجه ورم در دست ها، پاها، یا سایر قسمتهای بدن بشوید. اگر این اتفاق افتاده است:
– لباسهای گشاد بپوشید
– وقتی مینشینید پاهایتان را بر روی یک سطح بلند قرار دهید
– از پزشک دربارهی ورزشهای سبکی که میتوانید انجام دهید تا به قسمت ورم کرده کمک کنید سوال بپرسید
– نمک را کاهش دهید – و از خوردن چیزهایی مانند بیکن، چیپس و سوپهای کنسروی اجتناب کنید.
۷. خستگی مفرط
بسیاری از کسانی که تحت درمان سرطان هستند احساس خستگی یا ضعف میکنند. میتوانید با انجام کارهایی که برایتان لذت بخش است، مانند مطالعه، گوش کردن به موسیقی و وقت گذراندن با دوستان انرژی خود را ذخیره کنید یا استرس را کاهش دهید. ورزش سبک نیز ممکن است روحیهتان را تقویت کند. خوراکیهایی که کالری و پروتئین فراوان دارند به تقویت شما کمک میکنند، و خوردن چند وعدهی کوچک غذایی در روز نیز ممکن است کمک کننده باشد.
اگر در طول روز به چرت زدن نیاز دارید، سعی کنید کمتر از یک ساعت باشد، تا اینکه خواب شبتان به هم نریزد.
مشکلات خواب: سایر عوارض جانبی و استرس میتوانند خوابیدن در شب را برای تان دشوار کنند. اگر چنین مشکلی دارید:
– حتما اتاق را تاریک و ساکت کنید
– تلویزیون و ابزارهای الکترونیکی را یکی دو ساعت پیش از خواب خاموش کنید
– اواخر شب غذا یا نوشیدنی زیاد ننوشید
برای آنکه پزشک نشان دهد چگونه آرامسازی و دارو میتواند به خواب شما کمک کند ممکن است برایتان درمانی را تجویز نماید.
۸. مشکلات عصبی
درمان سرطان میتواند به عصبهایی که مغز را به باقی بدن مرتبط میسازند آسیب بزند. ممکن است در دستها یا پاهایتان احساس مورمور شدن بکنید، یا شاید نتوانید مثل سابق گرما یا سرما را احساس کنید. عضلاتتان ممکن است درد بگیرد، و شاید گاهی تعادلتان را از دست بدهید.
اگر چنین است، لازم است که منزلتان را به جایی امنتر تبدیل کنید:
– قالیچهّها و فرشها را از سر راه بردارید که به آنها گیر نکنید
– در توالت و حمام نردهی مخصوص دستگیره نصب کنید
– وقتی آب داغ را باز میکنید، اجازه دهید فرد دیگری دمای آن را چک کند
– در آشپزخانه، مراقب چاقوها باشید و برای برداشتن ظروف داغ از دستگیره استفاده کنید.
سعی کنید برای انجام با حوصله و بدون عجلهی کارها به خودتان وقت و فرصت بدهید. و در انجام امور از افراد کمک بگیرید. رفیق و آشنا به درد همین روزها میخورد!
منبع: مجله کسب و کار بازده