فشار خون می‌تواند علت‌های متعددی داشته باشد که افزایش رسوب در رگ‌های خونی، استرس، بیماری قلبی و عوامل ژنتیکی از این عوامل هستند. یکی از عوامل دیگر می‌تواند کاهش یا افزایش غیر طبیعی هورمون آلدوسترون باشد که در غده آدرنال (غده فوق کلیوی) تولید می‌شود. اختلال در سطح طبیعی این هورمون می‌تواند علامت وجود بیماری‌های مثل تومور خوش‌خیم در غده آدرنال، نارسایی کلیه، نارسایی قلب و بعضی بیماری‌های دیگر باشد. در این مقاله به معرفی بیشتر این آزمایش و نحوه تفسیر آن می‌پردازیم.
آزمایش Aldosterone چیست؟
آلدوسترون چیست؟ یکی از وظایف غدد فوق کلیوی شما تولید هورمونی به نام آلدوسترون است که نقش فعالی در فشار خون شما ایفا می‌کند. این هورمون که به طور اختصاری با نام هورمون ALD نیز شناخته می‌شود با حفظ تعادل سدیم، پتاسیم و آب در خون شما، نقش خود را انجام می‌دهد. میزان بالای آلدوسترون موجب می‌شود بدن شما پتاسیم زیادی از دست بدهد و سدیم زیادی را حفظ کند، که باعث افزایش حبس‌شدن آب، حجم خون و فشار خون می‌شود. کاهش تولید آن نیز می‌تواند باعث افت فشار خون شود. پزشک با تجویز آزمایش آلدوسترون میزان این هورمون را در خون شما بررسی می‌کند. غیرطبیعی بودن نتیجه آزمایش Aldosterone می‌تواند نشانه وجود بعضی سرطان‌ها نیز باشد.
دلایل تجویز آزمایش آلدوسترون چیست؟
اگر پزشک به دلیل وجود علائمی به غیر طبیعی بودن سطح این هورمون در بدن شما مشکوک شود این آزمایش را تجویز می‌کند. علامت اصلی آلدوسترون بالا افزایش فشار خون است که می‌تواند از متوسط تا شدید متغیر باشد. افزایش حجم خون و کاهش پتاسیم در خون شما نیز از نشانه‌های افزایش سطح آلدوسترون است. کاهش یا افزایش غیرطبیعی آزمایش Aldosterone می‌تواند نشان دهنده بیماری‌های زیر باشد که پزشک برای تشخیص اولیه آن‌ها از این آزمایش استفاده می‌کند:
- اختلال در عملکرد غده‌های فوق کلیه
- وجود تومور خوش‌خیم در غده آدرنال
- بیماری آدیسون
- تنگی شریان کلیوی (تنگ شدن سرخرگ خونرسانی به کلیه‌ها)
- نارسایی قلب
- سیروز (زخم کبد)
- نارسایی کلیه
آلدوسترون بالا نشانه چیست؟
فشار خون بالا از نتایج افزایش هورمون Aldosterone است که می‌تواند پزشک را به تجویز این آزمایش قانع کند؛ اما باید توجه داشت که فشار خون بالا علت افزایش این هورمون نیست. شایع‌ترین علت سطوح بالای آلدوسترون، وجود یک تومور خوش‌خیم آدرنال است که پزشک با بررسی بیشتر می‌تواند متوجه وجود آن شود.
میزان بالای آلدوسترون که هایپرآلدوسترونیسم نامیده می‌شود، می‌تواند ناشی از یک تومور خوش خیم (غیر سرطانی) در غده فوق کلیوی باشد. یکی دیگر از علل احتمالی هایپرآلدوسترونیسم، بیش فعالی غدد فوق کلیوی است. در چنین مواردی ممکن است این مشکل ناشی از عواملی ژنتیکی باشد.
آزمایش Aldosterone پایین نشانه چه بیماری است؟
سطوح پایین آلدوسترون در یک بیماری نادر به نام بیماری آدیسون یافت می‌شود. در اثر بیماری آدیسون، اختلال در عملکرد کلی غده آدرنال و در نتیجه فشار خون پایین، بی‌حالی و افزایش سطح پتاسیم خون به وجود می‌آید.
علائم بالا بودن آلدوسترون
همان‌طور که گفته شد، میزان بالای هورمون آلدوسترون می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود. فشار خون بالا معمولا علائمی ندارد. به همین علت بهتر است به طور مرتب آن را چک کنید تا در صورت نیاز آزمایش آلدوسترون تجویز شود. در صورتی که فشار خون شدید باشد، می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- سردرد
- سرگیجه
- مشکلات بینایی
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
آلدوسترون بالا همچنین می‌تواند سطح پتاسیم را در بدن کاهش دهد که می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- خستگی
- احساس سوزن سوزن شدن
- فلج موقت
- گرفتگی عضلات
- افزایش تشنگی
- افزایش ادرار
- ضعف عضلانی
- تپش قلب
تست‌های مرتبط با آزمایش آلدوسترون
اگر پزشک شما این احتمال را قابل توجه بداند که به هایپرآلدوسترونیسم مبتلا شده باشید، آزمایش خون برای بررسی سطح آلدوسترون و رنین (پروتئینی که از کلیه‌ها ترشح می‌شود و به نگه داشتن سطح فشار خون در محدوده طبیعی کمک می‌کند) تجویز می‌کند. اگر سطح آلدوسترون بالا و سطح رنین پایین باشد، پزشک آزمایش‌های دیگری را تجویز می‌کند یا اینکه شما را به پزشک متخصص ارجاع می‌دهد. به عنوان مثال، پزشک ممکن است برای بررسی وجود تومور در غده فوق کلیوی، اسکن سی تی اسکن را تجویز کند.
برای بررسی بیش فعالی غدد فوق کلیوی، پزشک ممکن است آزمایشی را تجویز کند که در آن نمونه خون مستقیم از هر دو غده فوق کلیوی گرفته شود. اگر یک غده دارای سطح بالاتری از آلدوسترون باشد، علت آن احتمالا تومور است. اگر هر دو غده سطح آلدوسترون بالایی داشته باشند، احتمالا به علت بیش فعالی است.
علاوه بر آزمایش ADL و آزمایش رنین ممکن است پزشک از آزمایش سدیم (Na Test) و آزمایش پتاسیم (Ka Test) نیز برای تشخیص دقیق‌تر استفاده کند. پزشک همچنین ممکن است در مواردی ترجیح دهد از آزمایش ادرار نیز برای اندازه‌گیری سطح آلدوسترون استفاده کند.
تفسیر آزمایش آلدوسترون چگونه انجام می‌شود؟
میزان نرمال آزمایش وابستگی شدیدی به سن و جنسیت افراد دارد. در کودکان و نوزادان این مقدار بسیار بالاتر است و در سنین بالاتر کاهش می‌یابد. به طور کلی میزان استاندارد این هورمون بر اساس سن به شرح زیر است:
- مردان بالغ: ۵ تا ۲۳ ng/dl
- زنان بالغ: ۵ تا ۳۰ ng/dl
- کودکان کمتر از یک سال: ۱۰ تا ۱۵۰ ng/dl
- کودکان بین ۱ تا ۵ سال: ۵ تا ۷۰ ng/dl
- کودکان ۵ تا ۱۵: ۵ تا ۵۰ ng/dl
البته بسته به آزمایشگاه و روش استفاده، این استاندارد ممکن است مقداری متفاوت باشد. در صورتی که سطح آزمایش Aldosterone شما خارج از این محدوده باشد ممکن است به بیماری‌های کلیوی یا تومور خوش‌خیم در غده آدرنال دچار شده باشید. برای تفسیر دقیق این آزمایش لازم است که با پزشک معالج خود مشورت کنید.
تشخیص اختلالات فشار خون در منزل
در صورتی که فشار خون شما بالاتر از نرمال است و یا اینکه به طور غیر طبیعی پایین است، ممکن است دچار اختلال در تولید هورمون آلدوسترون شده باشید. در این صورت بهتر است که این آزمایش را انجام دهید. با استفاده از خدمات آزمایش در منزل هومکا می‌توانید تجربه‌ای متفاوت و بدون دغدغه داشته باشید. هومکا این امکان را فراهم کرده است که آزمایش Aldosterone یا هر آزمایش پزشکی دیگر را در منزل خود یا هر محل دیگر انجام دهید.
هومکا با کارشناسانی متخصص و تجهیزاتی مدرن علاوه بر انجام آزمایش در محل، نتایج آزمایش و تفسیر آن را به صورت آنلاین در اختیار شما قرار می‌دهد. برای ثبت درخواست آزمایش در منزل می‌توانید با شماره تلفن ۰۲۱۶۷۳۷۱ تماس بگیرید یا به سایت www.homeca.ir مراجعه کنید. لازم به ذکر است، انجام خدمات آزمایش در منزل هم‌اکنون در استان تهران و سایر شهرهای کرج، مشهد، شیراز، اهواز، تبریز، رشت و اصفهان نیز زیر نظر بیمه پایه و تکمیلی انجام می‌شود.