موتورسواری زنان یکی از چالش های حل نشده در کشور ما است. حدودا نیمی از جمعیت کشور را خانم ها تشکیل می دهند و یکی از حقوقی که سالهاست از داشتن آن محروم شدند بحث موتورسواری و گرفتن گواهینامه است. اخیرا معاون رئیسی توضیحات جدیدی درباره صدور گواهینامه موتورسیکلت زنان ارائه کرده است.
به گزارش روند بازار، چند روز پیش بود که انسیه خزعلی معاون رئیس‌جمهور در امور زنان در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران، با بیان اینکه برای گواهینامه موتورسیکلت بانوان در حال پیگیری هستیم، گفت: هم در بحث بیمه بانوان پیک موتوری و هم اینکه صدماتی متوجه آنها نباشد، در حال بررسی هستیم. چون در این زمینه قانون داریم باید از مسیر لایحه یا طرح آن را جلو برد. اما چرا صدور گواهینامه موتور برای زنان سالهاست که بلاتکلیف مانده است و قانون درباره آن چه می‌گوید؟
به طور خلاصه بیان کنیم موتورسواری بانوان جرم نیست و در قانون هیچ مجازاتی برای آن بیان نشده . اما راهنمایی و رانندگی به استناد یک تبصره پر ابهام از دادن گواهینامه به بانوان امتناع میکند و از طرفی رانندگی بدون گواهینامه تخلف است و بیمه هم پاسخگوی راننده بدون گواهینامه نیست.
قانون موتورسواری زنان در ایران
بر اساس ماده ۲ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲، ” هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجارت تعیین شده است جرم محسوب می شود. “ . با توجه به اینکه تاکنون برای موتورسواری بانوان هیچ مجازاتی تعیین نشده است پس از نظر قانونی این عمل جرم نیست.
طبق ماده ۲۶ آیین نامه قانون راهنمایی و رانندگی ” هرکس بخواهد با هر نوع وسیله نقلیه موتوری زمینی رانندگی نماید. باید گواهینامه متناسب‌رانندگی با آن وسیله نقلیه را دارا باشد. با متخلفان برابر قوانین و مقررات رفتار می‌شود. “ در این ماده هیچ اشاره ای به جنسیت نکرده است بنابراین برای دریافت گواهینامه موتورسیکلت منعی برای خانم ها وجود ندارد. اما چرا به خانم ها گواهینامه اعطا نمیگردد؟
ماده۲۰ـ قوانین و مقررات عمومی مربوط به حمل و نقل و عبور و مرور در مورد موتورسیکلت‌ها نیز جاری است. حرکت در پیاده رو یا در جهت مخالف مسیر مجاز، ایجاد عمدی صدای ناهنجار، حملیدک، استفاده نکردن از کلاه ایمنی و تردد در خطوط ویژه اتوبوسرانی با موتورسیکلت تخلف محسوب می شود. و مأموران موضوع ماده(۲) این قانون موظفند، ضمن صدور قبض جریمه برای توقیف موتورسیکلت حداکثر به مدت یک هفته و در صورت تکرار یک ماه اقدام کنند. تبصره ـ صدور گواهینامه رانندگی موتورسیکلت برای مردان، برعهده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است. “
معمولا تبصره برای روشن شدن و توضیح بیشتر یک ماده قانونی آورده می شود. اما اگر به متن ماده و تبصره آن نگاه کنیم متوجه می شویم که ماده ۲۰ در مورد انواع تخلفات موتورسیکلت سواران توضیح می دهد و تبصره ماده ۲۰ در مورد یک موضوع دیگر. اما همین تبصره منشا عدم صدور گواهینامه برای خانم ها شده است.
مجازات موتورسواری برای زنان در ایران
با گسترش موتورسیکلت های کلاس اسکوتر در سال های اخیر شاهد افزایش چشمگیر بانوان موتورسیکلت سوار در شهر هستیم. سوال اینجاست در صورت بروز حادثه و نیاز به استفاده از بیمه شخص ثالث نداشتن گواهینامه موتورسیکلت چه تبعاتی دارد. طبق قانون جدید در صورتی که راننده‌ای در تصادف مقصر شناخته شود و گواهینامه نداشته باشد، خسارت مالی و جانی فرد زیان‌دیده از سمت بیمه پرداخت خواهد شد. البته از آنجا که فرد بدون گواهینامه بوده، تمامی خسارت از فرد مقصر دریافت خواهد شد. به عبارتی هیچ خسارتی از سمت حق بیمه او پرداخت نخواهد شد. همچنین امکان پرداخت قسطی برای فرد خاطی وجود دارد. البته این جدا از مشکلات حقوقی و قضایی است که فرد متخلف با آنها مواجه می‌شود. جریمه این افراد تا ۵ سال حبس و انتقال خودرو یا موتور به پارکینگ است. نکته‌ی دیگری نیز در زمان رانندگی بدون گواهینامه وجود دارد آن هم این است که در صورت وقوع خسارات جانی، راننده مقصر به قتل عمد متهم می‌شود مگر آنکه خلاف این موضوع ثابت شود.
راهنمایی و رانندگی که مرجع صدور گواهینامه است. از اعطای آن به خانم ها شانه خالی می کند و از طرفی رانندگی بدون گواهینامه تخلف است. و همچنین امکان استفاده از بیمه شخص ثالث برای افراد فاقد گواهینامه وجود ندارد! جالب اینجاست که موتورسواری بانوان در پیست کاملا آزاد است و حتی ایران تیم ملی موتورکراس بانوان هم دارد و در مسابقات بین المللی نیز مشارکت می کند.
