در دنیای ارزهای دیجیتال، سولانا (Solana) و اتریوم (Ethereum) جزو مهمترین نام‌ها محسوب می‌شوند. آن‌ها نه تنها برای سرمایه گذاری و کسب سود یا نوسا‌ن‌گیری به وسیله ترید کاربرد دارند، بلکه بستری به منظور ساخت انواع برنامه نیز محسوب می‌شوند. در ادامه قصد داریم از هر دو جنبه، چه برای خرید و سرمایه گذاری و چه برای توسعه اپلیکیشن و پلتفرم، اتریوم و سولانا را با یکدیگر مقایسه کنیم.
دو پروژه نام برده، به عنوان بلاک چین‌ها و شبکه‌های مستقل، ارز دیجیتال اختصاصی خود را دارند. نماد رمز ارز سولانا SOL و نماد رمز ارز اتریوم ETH است. ابتدا باید بین این دو تمایز قائل شویم. بیت کوین به عنوان نخستین ارز دیجیتال رمزنگاری شده، صرفا یک نوع پول دیجیتال است، اما پروژه‌های بعد از آن قابلیت‌های بیشتری اشاره کردند. به عنوان مثال مقایسه سولانا و اتریوم با آن نشان می‌دهد علاوه بر داشتن یک پول دیجیتال (SOL و ETH) امکان درست کردن انواع برنامه را نیز فراهم می‌کنند. پس Ethereum و Solana نام شبکه‌ها است که ارزهای دیجیتال آن‌ها با نماد ETH و SOL شناخته می‌شود. اما نرم افزارهای ایجادشده روی آن‌ها چه تفاوتی دارند؟ چرا باید به جای سرورهای عادی و متداول از آن‌ها استفاده کنیم؟
نرم افزارهای ساخته‌شده در اینجا را غیرمتمرکز خطاب می‌کنند، چرا که ساختار خود شبکه هم به همین گونه است. به عبارت دیگر هیچ موجودیت خاصی اعم از یک فرد، تیم، گروه، شرکت یا سازمان مشخص روی آن کنترل کامل نداشته و سیستم به دست مجموعه‌ای از کامپیوترهای پراکنده در سراسر دنیا اداره می‌شود. در نتیجه برنامه‌ها از تحریم و سانسور مصون هستند؛ دیگر شرکتی شناخته‌شده (متمرکز) وجود ندارد تا بلکه تحت فشار دولت‌ها، اپلیکیشنی را از بستر خود حذف کند. به این منظور، دستگاه‌های نظارتی باید به سراغ تک‌تک کامپیوترهای تشکیل‌دهنده نتورک بروند که عملا کاری غیر ممکن است.
سولانا و اتریوم از جنبه سرمایه گذاری
تا قبل از ظهور اتریوم در سال ۲۰۱۵ رمز ارزهای متعددی با استفاده از فناوری بلاک چین ایجاد شد، اما هیچ کدام بستر را برای ساخت برنامه فراهم نمی‌کرد. این نوآوری، دنیای فناوری را تکان داد و مفهوم وب ۳ را که تا آن زمان یک رویا تصور می‌شد، به واقعیت نزدیک کرد. منظور از آن، نسل سوم اینترنت است. در این ورژن پروتکل‌ها، پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌ها ساختاری غیرمتمرکز دارند و برخلاف الان در دست تعدادی شرکت بزرگ (مثل گوگل و فیس بوک) نیستند. بعد از آن بلاک چین‌های مشابه دیگری با هدف رقابت با اتریوم متولد شد که سولانا یکی از آن‌ها است. البته، مقایسه رقبای پرشمار و متعدد اتریوم نشان می‌دهد سولانا مهمترینشان محسوب می‌شود.
با وجود ظهور رقبای زیاد، که بیشترشان مشکلات و محدودیت‌های خسته‌کننده Ethereum را برطرف کرده و یک سری قابلیت بیشتر نیز ارائه می‌کنند، هنوز در حوزه‌های مختلف اعم از ساخت قرارداد هوشمند، اپلیکیشن غیرمتمرکز، پروتکل دیفای، بازی کریپتویی، متاورس و مخصوصا NFT اتریوم پرچمدار است و با اختلاف از بقیه بیشترین سهم را دارد. این یکه‌تازی از جمله دلایل خرید ارز اتریوم توسط سرمایه گذاران بوده است.
به عقیده عده زیادی، بیت کوین و اتریوم تنها سرمایه گذاری‌های مطمئن در بازار رمز ارزها هستند. حتی اگر این دیدگاه را سختگیرانه بدانیم، این واقعیت قابل انکار نیست که اتریوم مهمترین بلاک چین بعد از بیت کوین به شمار رفته و ارز دیجیتال اختصاصی آن یعنی ETH بیشترین ارزش بازار را پس از BTC دارد. قطعا یک دارایی با بازاری به ارزش حدود ۲۰۰ میلیارد دلار، استحکام بیشتری نسبت به یک دارایی با بازاری چند میلیارد دلاری دارد. این موضوع درباره اتریوم و سولانا هم صدق می‌کند. سولانا تا مدت‌ها در فهرست ده رمز ارز برتر بر اساس ارزش بازار قرار داشت، اما وقوع یک حادثه ضربه بدی به آن زد. بعد از یک رفت و برگشت، ارز دیجیتال SOL اکنون دارای رتبه یازده است.
اتریوم به هیچ نهاد یا شرکتی وابستگی ندارد، اما سولانا تا حد زیادی به امپراطوری صرافی FTX وابستگی داشت (به شدت توسط آن حمایت می‌شد و مقدار زیادی از عرضه کل SOL متعلق به آن بود)، به همین دلیل بعد از اعلام ورشکستگی و انحلال این مجموعه ضربه بسیار بدی خورد و قیمتش به شدت سقوط کرد.
رمز ارز ETH مارکتی بسیار بزرگ دارد، و به همین دلیل بیشتر در برابر نوسان‌های قیمت مصون است. اما دقیقا به همین علت، قادر نیست در بازه‌های زمانی کوتاه چند برابر شود، چیزی که برای سولانا امکان‌پذیر است. مقایسه سولانا و اتریوم نشان می‌دهد یک دارایی با بازار ۷ میلیارد دلاری (با در نظر گرفتن قدرت پروژه سولانا)، پتانسیل بیشتری برای چند برابر شدن در یک بازه زمانی کوتاه دارد.
بهتر است سرمایه‌های درشت، مخصوصا وقتی که کل یا بخش زیادی از پول در اختیارتان را تشکیل می‌دهد، را صرف خرید دارایی‌های مطمئن‌تر مثل اتریوم کنید. در عوض، اگر می‌خواهید با قبول ریسک شانستان را برای چند برابر کردن سرمایه‌تان امتحان کنید، سولانا می‌تواند گزینه خوبی باشد.
سولانا و اتریوم از دیدگاه توسعه اپلیکیشن
اتریوم دارای زبان برنامه‌نویسی اختصاصی خود به نام سالیدیتی است، اما سولانا از زبان‌های محبوب و شناخته‌شده راست و سی‌پلاس‌پلاس پشتیبانی می‌کند. به همین دلیل افراد آشنا با آن‌ها، بدون نیاز به یاد گرفتن سینتکس‌های یک زبان برنامه‌نویسی جدید، قادر به ساخت اسمارت کانترکت و اپلیکیشن خواهند بود.
یک معیار مهم دیگر که سولانا را تبدیل به گزینه‌ای بهتر به این منظور می‌کند، کارمزدهای پایین است. انجام اعمال مختلف در اینجا هزینه بسیار کمی دارد، اما این کارمزد در اتریوم به طور پیش‌فرض بالا است، و در برخی مواقع سر به فلک می‌کشد! مخصوصا برای پروتکل‌های نیازمند پیاده‌سازی تعداد قابل توجهی قرارداد هوشمند، کارمزد نهایی زیاد خواهد شد. اما کافی است با خرید رمز ارز سولانا به مقداری اندک، کمی از آن در کیف پول خود داشته باشید تا بتوانید به مرور زمان کارمزد امور مختلف را پرداخت کنید.
مقیاس‌پذیری فوق‌العاده بالا سومین معیار ترغیب‌کننده ما به منظور انتخاب Solana است. به این ترتیب کاربران اپلیکیشن کاربردی یا بازی شما دیگر درگیر ترافیک بالای شبکه نشده و تجربه بسیار بهتری خواهند داشت. کافی است بدانید در هر ثانیه، متوسط تعداد تراکنش قابل انجام در شبکه اتریوم ۳۰ عدد است، اما سولانا می‌تواند در همین زمان تا ۵۰ هزار تراکنش را هم پردازش و ثبت کند.
اما یک مشکل در سولانا ما را نسبت به انتخاب آن مردد می‌کند. این شبکه هر از گاه، اغلب به دلیل حمله ربات‌ها، به طور کامل خاموش و از دسترس خارج می‌شود. این اتفاق طی سال ۲۰۲۲ چند مرتبه رخ داد. هنوز راه حلی اساسی برای رفع این باگ ارائه نشده و با این وضعیت، احتمالا در آینده نیز شاهد رخ دادن آن خواهیم بود، چنان که مدتی قبل هم (اوایل اسفند ۱۴۰۱) مجددا این حادثه رخ داد.