چکیده : قالب چیست و چه کاربردی دارد؟ به طور کلی، قالب‌ها نوعی ابزار تولید هستند و نقش پر رنگی را در ساخت اجسام ایفا میکنند. قالب‌ها میتوانند به مواد خمیری و مذاب شکل دهند و آنها را به یک وسیله تبدیل نمایند. البته خوب است بدانید که برخی از قالبهای صنعتی از متریالهای سخت همچون فولاد گرمکار تولید میشوند.
امروزه شما میتوانید شکلهای مختلفی از انواع وسایل را در همه جا مشاهده کنید. اما آیا تا به حال به این موضوع اندیشیدهاید که بسیاری از وسایل و اجسام چگونه ساخته میشوند؟ قالب‌ها، نقش بسزایی را در شکل گیری انواع اجسام و اشیاء ایفا میکنند. در این بخش، قصد داریم به شرح مشخصات و ویژگی انواع قالب‌ها با متریالهای مختلف بپردازیم پس با ما همراه باشید.
قالب چیست؟
یکی از سوالات متعددی که برای بسیاری از کاربران مطرح میگردد، این است که قالب چیست و چه کاربردی دارد؟ به طور کلی، قالب‌ها نوعی ابزار تولید هستند و نقش پر رنگی را در ساخت اجسام ایفا میکنند. قالب‌ها میتوانند به مواد خمیری و مذاب شکل دهند و آنها را به یک وسیله تبدیل نمایند. البته خوب است بدانید که برخی از قالبهای صنعتی از متریالهای سخت همچون فولاد گرمکار تولید میشوند.
چرا در صنعت قالب سازی از فولاد استفاده میشود؟
همانطور که در قسمت قبل اشاره شد، قالب‌ها با توجه به نیاز تولید کنندگان، با متریالهای مختلفی از جمله پلی اتیلن و انواع فولادها تولید میشوند. اما متخصصان برای شکل و فرم دهی به مواد خمیری و مذاب فلزات سنگین، نیاز به قالبهای مقاوم و قوی دارند. از مهمترین دلایل استفاده از متریال فولاد در قالب سازی میتوان به استحکام بالا، مقاومت در برابر حرارت و فشار بالا، طول عمر زیاد و مقاومت در برابر تغییر شکل اشاره نمود. لازم به ذکر است که اگر چگالی و استحکام متریال قالب نسبت به فلز مذاب کمتر باشد، سریعا از بین میرود و دچار آسیب میشود.
۱-استحکام بالا
از مهمترین دلایل قالب سازی با فولاد، میتوان به استحکام بسیار بالا اشاره نمود. متخصصان بایستی پس از سرد شدن فلز مذاب و خمیری درون قالب، شکل حاصل شده را با ترفندهای مختلف از جمله ضربات ویبره و چکش را خارج کنند. علاوه بر آن، اگر استحکام تنه قالب به اندازه کافی بالا نباشد، ممکن است در اثر گرم و سرد شدن دچار ترک خوردگی و شکستگی شود. از طرفی دیگر، هرچقدر که استحکام قالب بیشتر باشد، خارج کردن شکل حاصل شده از درون آن آسانتر خواهد بود.
۲-مقاومت در برابر حرارت و فشار بالا
یکی دیگر از دلایل ساخت قالب با فولاد، مقاومت در برابر حرارت و فشار بالا می‌باشد. قالبهایی که برای ساخت وسایل فلزی و فولادی استفاده میشوند، باید تحمل بسیار زیادی در برابر حرارت بالا داشته باشند. طبق نظر کارشناسان، قالبهای فلزی، میبایست دمایی بین 1200 الی 1400 درجه سانتی گراد معادل 2200 الی 2500 درجه فارنهایت را تحمل کنند تا بتوانند به آسانی به مواد مذاب درون خود شکل دهند. علاوه بر آن، برخی از قالب‌ها برای تولید وسایل فولادی سنگین در معرض فشار بسیار بالایی قرار میگیرند. از این رو، باید برای ساخت قالب‌ها از متریال فولاد استفاده نمود.
۳-طول عمر زیاد
از دیگر علتهای ساخت قالب با فولاد، طول عمر زیاد آن است. همانطور که میدانید، ساخت قالب هزینه بسیار زیادی را برای شرکتهای بزرگ به همراه دارد. از این رو، متخصصان باید با استفاده از متریالهای مقاوم و مرغوب از جمله فولادها، اقدام به قالب سازی کنند تا بتوانند طول عمر قالب‌ها را به حداکثر برسانند. همانطور که در قسمتهای قبل اشاره شد، استفاده از فولاد جهت ساخت قالب موجب جلوگیری از شکستگی تنه در اثر گرم و سرد شدن و فشارهای بالا میگردد.
۴-مقاومت در برابر تغییر شکل
قالبهای فولادی نسبت به سایر قالب‌ها، از مقاومت بسیار بالایی در برابر تغییر شکل برخوردار هستند. اکثر مواد بر اثر دما و فشار بالا تغییر شکل میدهند. اما خوشبختانه قالبهای فولادی به دلیل تحمل بالا در برابر فشار و حرارت، به هیچ عنوان دچار تغییر شکل و دفرمه شدن نمیشوند. البته فراموش نکنید که اگر چگالی مواد مذاب درون قالب بیش از حد تعیین شده باشد، ممکن است قالب بنا بر دمای بسیار بالا تغییر شکل دهد.
انواع فولادهای پر کاربرد در قالب سازی
همانطور که در قسمتهای قبل گفته شد، قالب سازی با فولاد میتواند مزایای فراوانی برای شرکتهای بزرگ داشته باشد. اما فراموش نکنید که فولادها دارای انواع مختلفی هستند و هر کدام از آنها، برای ساخت یک نوع قالب با تحمل و مقاومت محدود ساخته میشوند. از پر کاربردترین فولادها برای قالب سازی، میتوان به فولاد P20، فولاد 2332، فولاد MO40، فولاد 2312، فولاد گرمکار، استیل 420 و فولاد H13 اشاره نمود.
۱-فولاد p20
فولاد P20 از پر استفادهترین و پر کاربردترین انواع فولادها در صنعت قالب سازی محسوب میشود. بر خلاف بسیاری از فولادها، فولاد P20 از قیمت مناسب و مقرون به صرفهتری برخوردار است. علاوه بر آن، این نوع فولاد میتواند فشاری معادل 1300 PSI و دمایی معادل 750 درجه سانتی گراد را تحمل کند. فراموش نکنید که فولاد P20 مقاومت بسیار خوبی در برابر شکستگی از خود نشان میدهد و به این آسانیها دچار آسیب نمیشود. این نوع فولاد نیز برای ساخت قالبهای دستگاه تزریق پلاستیک مورد استفاده قرار میگیرد. به بیانی دیگر، ساخت قالب برای فلزات سنگین با فولاد P20 جایز نمیباشد. ناگفته نماند که کمترین چگالی در میان فولادهای قالب سازی، به فولاد P20 اختصاص دارد.
۲-فولاد ۲۳۳۲
فولاد 2332 نیز از انواع پر کاربرد فولاد در صنعت قالب سازی محسوب میشود. این نوع فولاد، طیف گستردهای را از صنعت قالب سازی پوشش میدهد. علاوه بر آن، فولاد 2332 شباهتهای بسیار زیادی به فولاد MO40 دارد. این نوع فولاد از استحکام بالاتر و مقاومت بیشتری نسبت به فولاد P20 برخوردار است و میتواند گرمای زیادی را تا 850 درجه سانتی گراد معادل 1600 درجه فارنهایت را تحمل کند. یکی از مهمترین عواملی که فولاد 2332 را نسبت به سایر فولادها متمایز ساخته، خصوصیات ظاهری آن است. فولاد 2332 دارای ظاهری بسیار زیبا و صیقلی بوده و تراش و ماشین کاری آن برای شرکتهای قالب سازی بسیار آسان می‌باشد.
۳-فولاد mo40
امروز کمتر صنعتگری است که فولاد MO40 را نشناسد. این نوع فولاد از مقاومت بسیار بالا و طول عمر بی نظیری برخوردار است. فولاد MO40 به دلیل خصوصیاتی همچون طول عمر زیاد، مقاومت بالا در برابر حرارت و فشار، عدم تغییر شکل در مدت زمان طولانی، تراش و ماشین کاری آسان و … توانسته خود را در دل صنعتگران قالب ساز جای دهد. جالب است بدانید که این نوع فولاد برای ساخت انواع قالب‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. البته به خاطر داشته باشید که فولاد MO40 نسبت به بسیاری از فولادها، از قیمت بالاتری برخوردار می‌باشد.
۴-فولاد ۲۳۱۲
فولاد 2312، از دیگر فولادهای پر استفاده در صنعت قالب سازی به شمار میآید. این نوع فولاد میتواند گرما را تا 1000 درجه سانتی گراد تحمل کند. علاوه بر آن، فولاد 2312 به دلیل دارا بودن کربن و مولبیدن در ساختار خود، میتواند در برابر بسیاری از ضربات سنگین از خود مقاومت زیادی نشان دهد. البته به خاطر داشته باشید که تراش فولاد 2312 جهت ساخت قالب، امری بسیار دشوار و زمان بر است. از این رو، شرکتهای بزرگ بیشتر برای ساخت قالبهای بسیار بزرگ و سنگین از این نوع فولاد استفاده میکنند. البته خوشبختانه فولاد 2312 نسبت به سایر فولادها، از قیمت مناسب و مقرون به صرفهتری برخوردار است.
۵-فولاد گرمکار
فولاد گرمکار، نوعی فولاد بسیار قوی و مستحکم است که در ساخت اشیاء فلزی بزرگ و بسیار قوی کاربرد دارد. این نوع فولاد میتواند مقاومت بسیار بالایی در برابر دمای بالا از خود نشان دهد. به همین دلیل، متخصصان برای ساخت انواع قالبهای سنگین و بزرگ از فولادهای گرمکار با درجه سختیهای مختلف استفاده میکنند.
نکات قالب سازی با فولاد
همانطور که در قسمتهای قبل اشاره شد، فولادها نقش بسزایی را در صنعت قالب سازی ایفا میکنند. اما خوب است بدانید که ساخت قالب با فولاد نیاز به دستگاههای پیشرفته و مدرن CNC مجهز به تیغههای تراش الماس و دقت میلی متری دارد. از مهمترین نکات ساخت قالب با فولاد میتوان به انتخاب متریال بدنه اصلی اشاره نمود. متخصصان بایستی برای ساخت قالب متناسب با فعالیت خود، از متریال مخصوص با استحکام مناسب استفاده کنند. فراموش نکنید که تغییر سایز و اندازه قالب، باید توسط دستگاههای پیشرفته صورت گیرد.
به خاطر داشته باشید که قالب سازی با متریال نامناسب، موجب افزایش هزینهها، کاهش دقت در ماشین کاری، مقاومت پایین و … میگردد. علاوه بر آن، قالب‌ها باید حداقل 1.5 برابر مواد مذاب چگالی داشته باشند تا بتوانند به آسانی به آنها شکل بدهند.
فرآیند تولید قالب با فولاد
در مرحله اول، متخصصان قالب مادر را آماده سازی میکنند و متریال مورد نظر را با توجه به عواملی همچون تحمل دما، فشار و چگالی انتخاب مینمایند. در مرحله بعد، شمشهای فولادی را با استفاده از دستگاههای CNC تراش میدهند و ماشین کاری میکنند. پس از آن، بخش بیرونی و درونی قالب‌ها با استفاده از سنبادههای مخصوص پرداخت و صیقلی میشوند. در مرحله بعد، بخش‌های اضافه توسط دستگاه برش از تنه قالب جدا میشوند. در مرحله آخر نیز قالبهای فولادی مورد سنجش و تست قرار میگیرند و پس از آن به دست تولید کنندگان میرسند.
مزایای قالب سازی با فولاد
از مهمترین مزایای قالب سازی با فولاد، میتوان به شکل گیری آسان مواد خمیری و مذاب اشاره نمود. سطوح صیقلی درونی و بیرونی قالب، سبب شکل گیری بسیار دقیق و اصولی مواد اصلی میگردد. علاوه بر آن، قالبهای فولادی میتوانند تا مدت زمان بسیار طولانی بدون هیچ مشکلی کار کنند. ناگفته نماند که قالبهای فولادی از استحکام بالایی در برابر حرارت و فشار بالا برخوردار هستند و به این سادگیها دچار آسیب نمیشوند. به خاطر داشته باشید که قالبهای فولادی در بازار قیمت مناسب و مقرون به صرفهای دارند.
معایب ساخت قالب با فولاد
و اما معایب قالب سازی با فولاد؛ از مهمترین معایب ساخت قالب با فولاد، میتوان به هزینههای بالای آن اشاره نمود. همانطور که میدانید، فولادها از استحکام بسیار بالایی برخوردار هستند. از این رو، تراش شمشهای فولادی جهت ساخت قالب نیاز به زمان زیاد و هزینههای بالایی دارد. علاوه بر آن، ساخت برخی از قالبهای فولادی کوچک، نیاز به دقت و ظرافت بسیار بالایی دارد. ناگفته نماند که قالب سازی با فولادهای خاص میتواند هزینههای بسیار زیادی را برای تولید کنندگان به همراه داشته باشد.
قیمت فولاد مخصوص قالب سازی
یکی از سوالاتی که برای بسیاری از کاربران به وجود میآید، این است که قیمت فولاد مخصوص قالب سازی بر چه اساسی تعیین میشود؟ همانطور که گفته شد، فولادهای مخصوص ساخت قالب دارای انواع مختلفی هستند و هر کدام از آنها دارای یک نوع قیمت میباشند. البته عوامل مختلفی از جمله نوع فولاد، چگالی، جرم، اندازه و ابعاد و درجه کیفی بر روی قیمت فولاد مخصوص قالب سازی تاثیر گذارند. ناگفته نماند که قیمت فولادها با توجه به نوسانات بازار متغیر است. جهت استعلام قیمت روز و دقیق قیمت فولاد مخصوص قالب سازی، میتوانید به وبسایتهای فروشگاهی معتبر مراجعه فرمایید.
خرید فولاد مخصوص قالب
امروزه در سراسر کشور فروشگاههای بسیار زیادی هستند که در زمینه خرید و فروش فولاد مخصوص قالب سازی فعالیت میکنند. اما متاسفانه بسیاری از فروشگاهها، شمشهای فولاد را با قیمت بسیار بالایی به بازار عرضه میکنند. به همین دلیل، باید جهت خرید فولاد مخصوص قالب سازی، به فروشگاههای معتبر مراجعه نمایید. اگر به دنبال راهی هستید تا بتوانید شمش فولاد مورد نظر خود را با کیفیت و اصالت تضمینی و قیمتی باور نکردنی خریداری کنید، پیشنهاد میشود به فروشگاه اینترنتی آرسینکو مراجعه فرمایید.
کلام آخر
فولادها، نقش بسزایی را در صنایع مختلف روزمره ایفا میکنند. ورود فولادها به صنعت قالب سازی، موجب ایجاد تحولی عظیم در این صنعت شد. پیشنهاد میشود قبل از خرید شمشهای فولاد جهت طراحی و ساخت انواع قالب‌ها، با افراد متخصص و کاربلد در این زمینه مشورت کنید و از تجربیات آنها استفاده نمایید.