مرکز آمار و بانک مرکزی، هر دو گزارش‌هایی را از تحولات بازار مسکن در تهران منتشر کرده‌اند. متوسط قیمت هر متر مربع از املاک مسکونی در گزارش‌های این دو نهاد، بیش از سه میلیون تومان با یکدیگر اختلاف دارند. اما چرا؟
به گزارش روند بازار به نقل از تجارت‌نیوز، بانک مرکزی از گذشته «گزارش تحولات بازار معاملات مسکن شهر تهران» را ماهانه منتشر می‌کرده است. در دو ماه اخیر مرکز آمار نیز گزارشی را با عنوان «شاخص و متوسط قیمت آپارتمان‌های مسکونی مناطق ٢٢ گانه شهر تهران» منتشر می‌کند.
داده‌ها و آمارهای این دو نهاد در مورد بازار مسکن تهران، هم در تیر با یکدیگر تفاوت داشتند و هم حالا در مرداد که هر دو به فاصله یک روز گزارش خود را منتشر کرده‌اند. (در مورد ماه گذشته، مطالعه گزارش تفاوت گزارش‌ها از متوسط قیمت مسکن پیشنهاد می‌شود.)
ابتدا مرکز آمار گزارش خود را از تحولات بازار مسکن پایتخت در تیر ۱۴۰۱، در روز شنبه ۸ مرداد منتشر کرد.
یک روز پس از آن، نیز بانک مرکزی گزارش خود را در دسترس عموم قرار داد.
اما این دو گزارش تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.
نگاهی به تفاوت گزارش‌ها در مورد بازار مسکن
مرکز آمار «متوسط وزنی قیمت آپارتمان‌های مسکونی» را ۴۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان اعلام کرده. این در حالی است که بانک مرکزی، در گزارش خود «متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی» را ۴۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان درج کرده است. این ارقام، بیش از سه میلیون تومان با یکدیگر اختلاف دارند.
از سوی دیگر، مرکز آمار نرخ تورم نقطه به نقطه، ماهانه و سالانه مسکن را در خرداد به ترتیب، ٨،٣، ۴۵،٢ و ٢٧،١ درصد اعلام کرده است. اما در گزارش بانک مرکزی، تورم نقطه‌ای و ماهانه ۵،۸ و ۳۸،۸ درج شده. بانک مرکزی طبق روال، اشاره‌ای به تورم سالانه نکرده است.
قیمت مسکن در مناطق مختلف تهران
بر اساس گزارش مرکز آمار، بیشترین متوسط قیمت واحد مسکونی در تهران، متعلق به منطقه ١ با متوسط قیمت ۸۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و کمترین متوسط قیمت، متعلق به منطقه ١٧، با متوسط قیمت ۲۲ میلیون و ۸۹۰ هزار تومان است.
در گزارش بانک مرکزی نیز منطقه یک، بیشترین متوسط قیمت را دارد اما نرخ آن ۸۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان اعلام شده است. این گزارش، رتبه کمترین متوسط قیمت را به منطقه ۱۸ با ۲۰ میلیون و ۷۷۰ هزار تومان داده بود.
در واقع، مرکز آمار همچون تیر ارزان‌ترین منطقه (از نظر متوسط قیمت) را در تهران، ۱۷ و بانک مرکزی ۱۸ اعلام کرده است. اما قیمت‌های اعلام برای این دو منطقه در هر یک از گزارش‌ها با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند.
در این میان، گزارش بانک مرکزی، متوسط قیمت مسکن در منطقه ۱۷ را معادل ۲۲ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان اعلام کرده. این رقم به نرخ اعلامی مرکز نزدیک است.
در مقابل اما، مرکز آمار متوسط قیمت مسکن در منطقه ۱۸ را معادل ۲۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان می‌داند. یعنی بیش از دو میلیون و ۳۰۰ هزار تومان گران‌تر از نرخ اعلامی بانک مرکزی. آمار این دو نهاد در تیر هم در مورد منطقه ۱۸، همین حدود تفاوت را داشت.
(مرکز آمار،به علت کمتر بودن تعداد معاملات ثبت شده در سامانه املاک و مستغلات از مقدار بهینه در منطقه ۲۰، متوسط قیمت مسکن این منطقه را در تیر اعلام نکرده است.)
چرا آمارها متفاوت است؟
به طور کلی، اختلاف بین آمارهای این دو نهاد همیشه وجود داشته و گاه اختلاف‌برانگیز هم شده است. بر همین اساس، چندی پیش بانک مرکزی از ارائه برخی گزارش‌های اقتصادی منع شد.
اکنون مرجع ارائه بسیاری از آمارها و شاخص‌های اقتصادی مرکز آمار است. با وجود این سال‌هاست که بانک مرکزی نرخ تورم و تحولات بازار مسکن را در تهران منشتر می‌کند. این آمار گاه با اعتراض اتحادیه مشاوران املاک هم مواجه می‌شود که ارقام آن را غیرواقعی می‌دانند. این اتحادیه معتقد است بانک مرکزی با انتشار گزارش‌های ماهانه خود، گاهی بازار را به تنش می‌کشاند.
به تازگی اما مرکز آمار نیز گزارش‌دهی در این زمینه را آغاز کرده است. ایسنا در مورد تفاوت میان این دو گزارش و روش‌های اندازه‌گیری آنها نوشته است: «برخی کارشناسان که معتقدند روش مرکز آمار، علمی‌تر و به‌روز است، می‌گویند محاسبه آمار بر اساس میانگین وزنی دقیق‌تر از روش متوسط گیری معمولی است. در روش وزنی برای هر مجموعه از معاملات یک شاخص تعیین می‌کنند و آمار نهایی را نسبت به آن شاخص می‌سنجند.»
این رسانه در عین حال افزوده است: «نمی‌توان گزارش‌های بانک مرکزی را که با روشی متداول و مرسوم ارایه می‌شود زیر سوال برد؛ چرا که شاخص هر دو مرکز بر اساس داده‌های دقیق، بررسی و منتشر می‌شود.» ایسنا البته تاکید کرده است: «اختلاف بیش از سه میلیون تومانی بین شاخص قیمت بانک مرکزی با مرکز آمار درخصوص قیمت هر متر خانه در تهران می‌تواند منجر به سردرگمی کنش‌گران، فعالان بازار مسکن و متقاضیان خرید خانه شود.»
تحولات بازار مسکن در سطح کشور و مناطق شهری و روستایی
به گزارش تجارت‌نیوز هر چند مرکز آمار به تازگی انتشار گزارش تحولات بازار مسکن در تهران را آغاز کرده است اما این نهاد هر ماه، همراه با گزارش شاخص قیمت مصرف‌کننده، نرخ تورم ماهانه، نقطه‌ای و سالانه مسکن را در کشور، مناطق شهری و مناطق روستایی منتشر می‌کند.
