زمانی که انسان‌های ماقبل تاریخ برای بدست آوردن غذا شکار می‌کردند، کم کم یاد گرفتند که علاوه بر گوشت از پوست حیوانات شکار شده هم برای حفاظت از بدنشان و ساخت برخی وسایل استفاده کنند و این سرآغاز قصه چرم در زندگی بشر بود.
به گزارش روند بازار به نقل از ایسنا، سرآغازی که هنوز کسی دقیقا نمی‌داند از چه زمانی بوده، اما کشف ابرازهای چرم دوزی از حدود پنج هزار سال قبل و کفش چرمی ۳۵۰۰ ساله نشان می‌دهد که بشر از مدت‌ها قبل به اهمیت چرم پی برده بود.
هرچه زندگی بشر روبه جلو می‌رفت، انسان‌ها در تولید چرم حرفه‌ای‌تر می‌شدند و استفاده از آن گسترده‌تر می‌شد. از ساخت لباس و کفش گرفته تا ثبت نوشته هایشان روی آن. در ایران باستان هم به عنوان یکی از متمدن‌ترین کشورهای دنیا، استفاده از چرم گاو میش، گاو و گوسفند رواج داشته و حتی برخی ابزار آلات جنگی هم با آن ساخته می شد.
ساخت چرم با استفاده از پوست حیوانات در منطقه غرب ایران و بویژه در کرمانشاه که محل پرورش احشام و دام های فراوانی بوده نیز رونق خاصی داشته و کرمانشاه از منابع اصلی تولید و پخش چرم مرغوب در ایران بوده است.
در سده های گذشته هنرمندان چرم‌کار زیادی در کرمانشاه بوده اند که پس از اینکه پوست دباغی شده گاو و گوسفند و بز به دستشان می رسید، چیزهای مختلفی با آن می ساختند که در ایران شهره بود، اما در دهه های اخیر با افول دباغی در کرمانشاه، هنر چرم دوزی هم کم کم رو به فراموشی رفت، تا جایی که تا حدود ۱۰ سال پیش هنرمندان چندانی را در این رشته نداشتیم.
دوام بالا، زیبایی و اصالت وسایلی که با چرم تولید می شوند، باعث شده تا در سالهای اخیر بسیاری از مردم به سمت استفاده از این جنس وسایل روی بیاروند و برای همین هم چرم دوزی در کرمانشاه دوباره رونق گرفته است.
یکی از هنرمندان صنعتگر خوش ذوق کرمانشاهی که سالهاست در رشته چرم دوزی فعالیت می‌کند، معتقد است، اقبال روزافزون مردم به وسایل چرمی باعث شده تا تعداد افراد هنرمندی هم که در این رشته کار می کنند، روز به روز بیشتر شود.
سمیه عزتی که رشته چرم پیشه خانوادگی‌اش است، در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه تا حدود ۱۰ سال پیش تعداد کارگاه‌ها و مربی چرم دوزی در کرمانشاه بسیار محدود بود، عنوان کرد: برای اولین بار باتوجه به اینکه پدربزرگ و برادرم در کار چرم فعال بودند، وارد رشته چرم دوزی شدم و بصورت تجربی این رشته را یاد گرفتم و با آزمون و خطا توانستم در این رشته موفق شوم.
وی که طی این سالها شاگردان بسیار زیادی را در رشته چرم دوزی تربیت کرده، گفت: خوشبختانه در حال حاضر تعداد زیادی چرم کار در کرمانشاه داریم که فعال هستند و از این محل درآمدزایی می کنند و می توان گفت تا چند سال آینده استان ما به قطب چرم دوزی در کشور تبدیل می شود.
این بانوی چرم کار کرمانشاهی تصریح کرد: تا حدود یک دهه پیش بیشتر مردم از ترس اینکه محصولات چرمی بسیار گران قیمت و لوکس هستند به آن نزدیک نمی شدند، اما با رونق گرفتن چرم دوزی و زیاد شدن محصولات تولیدی چرم، دیگر ترس از لوکس بودن آن ریخته است.
وی با بیان اینکه از چرم محصولات متنوعی مانند کیف، کفش، لباس، کاور عینک و … تهیه می شود، گفت: عمده چرمی که مورد استفاده قرار می‌گیرد، چرم گاو، گوسفند و بز است که چرم گاوی بیشتر برای کیف و کفش و کمربند، چرم گوسفند برای لباس و چرم بز هم برای کارهای سبک مانند جای کارت، کیف پول و جا کلیدی استفاده می شود.
این هنرمند صنعتگر کرمانشاه تصریح کرد: البته از چرم های دیگری مانند چرم اسب، ماهی، شتر، خرگوش و حتی مار هم استفاده می شود که بیشتر برای کارهای لوکس و گران قیمت است.
وی در پاسخ به این سوال که بیشتر مشتریان از بین خانم ها هستند یا آقایان، گفت: بیشترین فروش ما محصولات مردانه است، چون مردها به اصالت کار و ماندگاری آن اهمیت زیادی می‌دهند، با این حال بیشترین مشتریان ما بانوان هستند که برای همسر یا مردان خانواده خود خرید می‌کنند.
این بانوی هنرمند با بیان اینکه بیشترین محصول مردانه هم که به فروش می‌رود، ست های کیف و کمربند مردانه است، اضافه کرد: ارزان‌ترین محصولی که از چرم تولید می‌کنیم، جای کارت‌های عابربانک و شناسایی است که حدود ۲۰۰ هزار تومان قیمت دارد و گران‌ترین محصول هم کیف های اداری هستند که تا ۱۰ میلیون تومان هم می‌رود.
وی تصریح کرد: البته بیشترین مشتریانی که ما داریم از شهرهای تهران، اصفهان، تبریز و شیراز و گاها هم از خارج از کشور هستند.
وی از بالا بودن قیمت تمام شده مواد اولیه چرم هم گلایه دارد و می گوید: سالها پیش کرمانشاه یکی از مراکز اصلی دباغی و تولید چرم کشور بود، اما این رشته ها به تدریج رو به افول رفتند. پوست گاو، گوسفند و بز دام های کرمانشاه به صورت خام از استان خارج می شود و پس از اینکه به چرم تبدیل شدند، ما آن را با قیمت های بسیار بالایی دوباره وارد استان می کنیم.
این هنرمند صنعتگر با بیان اینکه قیمت چرم در یکی دو سال اخیر به شدت بالا رفته، اضافه کرد: خرید یک فوت (۲۷*۲۷ سانتی متر) چرم گاوی با کیفیت حدود ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار تومان برایمان تمام می شود، درحالی که تا دو سال پیش آن را با قیمت ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان می خریدیم.
وی افزود: یراق یکی از ملزومات مهم چرم است که اگر بخواهیم با کیفیت آن را بخریم، یا پیدا نمی شود و یا اگر هم پیدا شود، قیمت نجومی دارد. برای نمونه تا دو سال پیش هر سگک(گل کمربند) وارداتی و با کیفیت را حدود ۲۵ هزار تومان می خریدیم، اما حالا همان را تا ۲۷۰ هزار تومان باید بخریم و همه اینها روی قیمت نهایی محصول تاثیر می گذارد.
این هنرمند کرمانشاهی در ادامه با گلایه از مسئولین میراث فرهنگی استان در خصوص بی توجهی به این رشته، گفت: سال ۱۳۹۴ برای اولین بار بصورت همزمان سه نشان ملی کیفیت کالا را در رشته چرم دوزی برای کرمانشاه گرفتم، اما مسئولین میراث فرهنگی در این سالها هیچ حمایتی از من به عنوان یک هنرمند نکردند و حتی هنوز بیمه تامین اجتماعی هنرمندان را هم ندارم.
وی ادامه داد: مسئولان فقط هنگام مراسم در کنار هنرمندان ژست و عکس می‌گیرند و پس از آن آنها را رها می کنند تا مراسم بعدی.
این بانوی چرم کار کرمانشاهی اضافه کرد: از طرفی ادارات مختلف استان هر ساله هدایایی می‌دهند که اگر صنایع دستی باشد و از هنرمندان آن را خریداری کنند، به کار آنها هم کمک خواهد شد، اما متاسفانه تاکنون چنین اتفاقی نیفتاده است.
وی با تاکید براینکه مسئولان باید برای ایجاد انگیزه بین هنرمندان صنایع دستی کارگاه های برتر را هر ساله معرفی کنند، گفت: در حال حاضر به جای اینکه کارگاه‌های تولیدی برتر را معرفی کنند، فقط وارد کننده را تشویق می کنند.
خبرنگار: فاطمه احمدیان